Λευκωσία. Στρατηγική βιώσιμης κινητικότητας με έμφαση στην προώθηση της δημόσιας συγκοινωνίας

Abstract

Ευρισκόμενη στο βόρειο τμήμα της κεντρικής περιοχής της Κύπρου, η Λευκωσία είναι η πρωτεύουσα και η μεγαλύτερη πόλη του νησιού. Αποτελεί το πολιτικό, οικονομικό, διοικητικό και πολιτιστικό κέντρο της χώρας αλλά και σύμβολο της πρόσφατης τραγωδίας της Κύπρου, με την περιβόητη Πράσινη Γραμμή να τη χωρίζει από το 1974 στα δυο (ελληνοκυπριακός και τουρκοκυπριακός τομέας). Η πόλη μετράει αρκετούς αιώνες ιστορίας και η δομή της προκύπτει από τον συνδυασμό Ελληνικών, Τουρκικών, Φράγκικων και Ενετικών στοιχείων. Η ανάπτυξη και η επέκταση της πόλεως ήταν συνεχής με αποκορύφωμα την τουρκική εισβολή η οποία οδήγησε στον διπλασιασμό του πληθυσμού της μέσα σε λίγες μέρες. Σήμερα η Λευκωσία είναι μια μεγάλη, σύγχρονη πόλη. Η μητροπολιτική περιοχή αποτελείται από οκτώ δήμους με πληθυσμό περί τις 200.000 κατοίκους. Η αλματώδης ανάπτυξη του αστικού συμπλέγματος και η αύξηση του βιοτικού επιπέδου όμως, οδήγησε στην εμφάνιση αρκετών προβλημάτων με το κυκλοφοριακό να είναι το μεγαλύτερο και το πιο σημαντικό. Το οδικό δίκτυο παρουσιάζει σημάδια κορεσμού. Η περίοδος κυκλοφοριακής αιχμής έχει αυξηθεί και η μετακίνηση στην πόλη έχει μετατραπεί σε μεγάλη ταλαιπωρία. Το κόστος που επωμίζονται οι κάτοικοι αλλά και το κράτος από την κατάσταση αυτή είναι υπέρογκο λόγω χαμένου παραγωγικού χρόνου αλλά και κατασπατάληση ενέργειας. Το περιβάλλον της πόλης συνεχώς επιβαρύνεται και η ποιότητα ζωής φθίνει. Είναι πολλοί οι παράγοντες που έχουν οδηγήσει στη μεγιστοποίηση το προβλήματος αυτού. Στην πόλη σήμερα δεν υπάρχει οργανωμένη σύγχρονη δημόσια συγκοινωνία. Ο πεπαλαιωμένος υπάρχων στόλος, τα ακτινωτά δρομολόγια, το μη αξιόπιστο πρόγραμμα και η μη ύπαρξη υποδομών, καθιστούν την δημόσια συγκοινωνία όχι ελκυστική. Μόνο το 2% επιλέγει το λεωφορείο για τις μετακινήσεις του. Επιπλέον, οι κάτοικοι είναι εξαρτημένοι από το αυτοκίνητο, το οποίο και χρησιμοποιούν ακόμα και για μικρές μετακινήσεις. Η στάθμευση στην πόλη είναι από τις πιο φθηνές στην Ευρώπη (πιο φθηνή από την δημόσια συγκοινωνία) και οι χώροι στάθμευσης αρκετοί ακόμα και στο κέντρο. Οι υποδομές για πεζούς και ποδηλάτες είναι περιορισμένες. Οι πολιτικές που έχουν ακολουθηθεί έως τώρα αφορούσαν την βελτίωση του οδικού δικτύου και την διευκόλυνση της οδικής κυκλοφορίας. Τα τελευταία χρόνια έχουν διαπλατυνθεί αρκετές οδοί στην πόλη, έχουν κατασκευαστεί καινούριοι κόμβοι και χώροι στάθμευσης. Το πρόβλημα όμως οξύνεται. Υπάρχει λοιπόν ανάγκη μιας ολοκληρωμένης μελέτης για την αντιμετώπιση του κυκλοφοριακού προβλήματος το οποίο είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα της πόλης και επηρεάζει αρνητικά την λειτουργία της. Οι λύσεις και τα μέτρα που θα προταθούν θα αφορούν όλες της παραμέτρους του συστήματος κυκλοφορίας της Λευκωσίας (δημόσια συγκοινωνία, οδική κυκλοφορία, στάθμευση, ποδήλατο, πεζούς) και θα ακολουθείται μια στρατηγική βιώσιμης κινητικότητας με έμφαση την προώθηση της δημόσιας συγκοινωνίας.

Located in the northern part of the central region of Cyprus, Nicosia is the capital and the biggest city of the island. As the capital, it constitutes the political, economic, administrative and cultural centre of the country, but also a symbol of the recent tragedy of Cyprus, with the well known Green Line that separates the city since 1974 in to two sectors (Greek-Cypriot and Turkish-Cypriot sector). The city’s history starts many centuries ago and the whole urban structure results from the combination of Greek, Turkish and Venetian elements. The growth and the extension of the city were continuous. However, the most important factor that changed the urban and the demographic aspect of the city was the Turkish invasion which led to the doubling of the population in just a few days. Today Nicosia is a big, modern city. The metropolitan region is constituted by eight municipalities with a population of almost 200.000 inhabitants. The swift growth of the urban cluster and the increase of the standards of living however, led to the appearance of many problems. Traffic congestion is the biggest and most important among these problems. The capacity of the existing road system can not afford all the car traffic. The peak hour period has been extended and the transportation in the city has been changed in a big discomfort. The costs for the people but also the state from this situation are very big because of the lost of productive time but also waste of energy. The damages on the city’s environment are getting more serious and the quality of life declines. There are many factors that have led to the maximization of this problem. An organized modern public transport does not exist in the city today. The existing old buses, the radial routes, the not reliable route-schedule and the not existence of infrastructures, make the public transport not attractive. Only the 2% of the population select the bus for their moves in the city today. Moreover, the people are depended by the car, which they use also even for small distances. Parking in the city is from the cheapest in Europe (cheaper than the public transport) and also there are plenty of parking spaces everywhere in the city, even in the commercial centre. The infrastructures for pedestrians and cyclists are limited. The policies that have been followed until now concerned the improvement of road network and the car traffic flow. In the past few years, many roads have been widened in the city, new nodes and parking spaces have been manufactured. The problem however is accentuated. So there is a need for a complete study on the confrontation of the traffic problem which is the bigger problem of Nicosia and influences negatively the operation of the city. The solutions and the measures that will be proposed will concern all parameters of the traffic system of Nicosia (public transport, car traffic, parking, cycling and pedestrians) and a strategy of viable mobility with accent to the promotion of public transport.