Συμπράξεις δημοσίου-ιδιωτικού τομέα για έργα ύδρευσης. Συμπεράσματα από την εφαρμογή τους παγκοσμίως-εκτιμήσεις για την Ελλάδα

Abstract

Η κατασκευή και διαχείριση συστημάτων ύδρευσης και αποχέτευσης μέσω Συμπράξεων Δημοσίου – Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) προωθούνται από τους διεθνείς οργανισμούς χρηματοδοτικούς και μη (Παγκόσμια Τράπεζα, ΔΝΤ, ΟΗΕ ), ως η λύση στην κρίση του νερού. Έτσι τα τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί οι περιπτώσεις εκείνες που δημόσιος φορέας παρέδωσε σε ιδιωτική εταιρεία τη διαχείριση του συστήματος ύδρευσης. Πολλοί χαρακτηρίζουν αυτό το γεγονός ως επανάσταση με πολλαπλά οφέλη, ενώ άλλοι κατηγορούν ευθέως τη διεθνή κοινότητα για παράδοση του πολυτιμότερου αγαθού στα χέρια των πολυεθνικών εταιρειών. Τα αποτελέσματα της ιδιωτικοποίησης του νερού είναι εξαιρετικώς αμφιλεγόμενα. Σε κάποιες περιοχές μάλιστα μετά από την ιδιωτικοποίηση του συστήματος ύδρευσης, οι επιπτώσεις για το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο ήταν τέτοιες που ακολούθησαν λαϊκές εξεγέρσεις. Η παρούσα εργασία εξετάζει τον θεσμό των ΣΔΙΤ γενικότερα, εστιάζοντας συγκεκριμένα στις περιπτώσεις δημιουργίας ΣΔΙΤ για έργα δικτύων ύδρευσης. Μέσα από την ανάλυση της έως τώρα πορείας 15 μελετών περίπτωσης ΣΔΙΤ από όλο τον κόσμο, εξάγονται κάποια συμπεράσματα για τις οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις για τις τοπικές κοινωνίες και εν τέλει για τη χρησιμότητα σύναψης συμφωνίας με έναν ιδιωτικό φορέα για τη διαχείριση και βελτίωση του συστήματος ύδρευσης. Τέλος, η εργασία κλείνει με μία αναφορά για την κατάσταση στην Ελλάδα. Δεδομένου του γεγονότος ότι οι δύο μεγαλύτερες εταιρείες ύδρευσης έχουν χάσει πλέον τον αμιγώς δημόσιο χαρακτήρα τους και επίκειται επιπλέον η συμμετοχή ενός στρατηγικού εταίρου στην ΕΥΑΘ, γίνεται αναφορά στους μελλοντικούς κινδύνους που υποκρύπτονται από τέτοιες επιλογές και κάποιες προβλέψεις για πιθανές επιπτώσεις από τις ιδιωτικοποιήσεις στον μέλλον.

Privatization of water provision and sanitation systems has been promoted from the IMF and the World Bank as a practice that can ameliorate the socio-economic consequences of the water crisis. As a result, the number of cases where a public sector delivered responsibility of its water provision system to a Private Company is constantly growing. For many, the formation of Public Private Partnerships for the construction and/or management of water provision and sanitation systems is the way forward. For others, it is a dangerous track where the most vital natural resource is being delivered to the unregulated market for speculation. The outcome of Public Private Partnerships (PPP) in the water sector has a variety of failures and successes. This essay examines 15 case studies from several cities around the world, from the perspective of the socio-economic impacts of PPPs to local communities. The analysis has focused on the identification of characteristics such as corruption incidents, opening to public scrutiny, price augmentations etc. Finally, the possible implications of the privatization of water companies in Greece is examined, driven by the fact that recently there has been an effort to bring in a strategic investor in the “EYATH SA” water company with a 30% shareholding.