Μελέτη του στεγαστικού θέματος της μειονότητας των Ρομά στην Ελλάδα. Εφαρμογή στο Δήμο Μεγαρέων

Abstract

Η Επιτροπή για τη Νομική Ενίχυση των Πτωχών (Commission on Legal Empowerment of the Poor), που συστάθηκε το 2005 από μία ομάδα αναπτυγμένων και αναπτυσσόμενων κρατών, τονίζει στο κείμενό της “Making the law work for everyone” (2008) ότι υπάρχει άμεση ανάγκη για ένταξη των κοινωνικά και οικονομικά αποκλεισμένων πληθυσμιακών ομάδων. Ένας από τους βασικούς άξονες του κειμένου αυτού της Επιτροπής είναι τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα και η πρόσβαση σε γη και στέγαση των παραπάνω ομάδων, τομέας άρρηκτα συνδεδεμένος με τα συστήματα διαχείρισης και τις πολιτικές γης. Οι μειονότητες, εν γένει, και η μειονότητα των Ρομά, εν είδει, που διαβιούν στον ευρωπαϊκό χώρο εμπίπτουν κατά κοινή ομολογία στις αποκλεισμένες ομάδες στις οποίες αναφέρεται το παραπάνω κείμενο. Συγκεκριμένα, οι Ρομά, ομάδα με μακρόχρονη παρουσία στον ευρωπαϊκό χώρο, είναι, σύμφωνα με το European Roma Rights Centre, η μεγαλύτερη πληθυσμιακή μειονότητα στην Ευρώπη, παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχει ακριβής εκτίμηση του συνολικού πληθυσμού της. Η πρόσβαση των Ρομά σε βασικά δικαιώματα γης και ιδιοκτησίας, καθώς και η οικιστική τους κατάσταση στους καταυλισμούς που αυτοί διαβιούν, μπορούν να θεωρηθούν γενικά προβληματικές και χαρακτηρίζονται από αβεβαιότητα σχετικά με το ιδιοκτησιακό καθεστώς του χώρου στον οποίο βρίσκονται, έλλειψη τίτλου ιδιοκτησίας που συχνά οδηγεί σε εκδιώξεις από την πολιτεία, ελλειπή πρόσβαση σε στοιχειώδεις υποδομές και γενικότερα, φαινόμενα περιθωριοποίησης από τις υπόλοιπες κοινωνικές ομάδες. Στόχος της συγκεκριμένης διπλωματικής εργασίας είναι η διερεύνηση της υπάρχουσας οικιστικής κατάστασης της μειονότητας των Ρομά στον ελλαδικό χώρο, αναδεικνύοντας τα προβλήματα σχετικά με την πρόσβασή τους σε γη και ιδιοκτησία και το υπάρχον νομικό πλαίσιο για τη γενικότερη κοινωνική τους ένταξη. Τέλος, επιχειρείται μία περαιτέρω εμβάθυνση στην οικιστική κατάσταση της εν λόγω μειονότητας σε συγκεκριμένο χώρο διαμονής τους στην περιοχή Βλυχού του Δήμου Μεγαρέων.

In its final report, “making the law work for everyone” (2008), the Commission on Legal Empowerment of the Poor (est. 2005), being the initiative of a group of industrialised and developing countries, states the outmost importance of the social and economical inclusion of the poor and dispossessed. One of the four main pillars for legal empowerment, mentioned in the Commission’s report, is property rights and the access to land and housing of the aforementioned social groups. These areas are closely related to land management systems and land policies. Minorities, including the Roma minority in Europe, are one of the socially and economically excluded groups that the Commission mentions in its report. The European Roma minority (being one of the oldest minorities in the continent), is according to the European Roma Rights Centre, the biggest one in this particular region, despite the fact that an actual accurate number for its population does not, as of yet, exist. The access of the Roma minority to basic land and property rights, as well as the housing conditions in their settlements, can in general be thought of as lacking, and are characterised by uncertainty over the ownership of the land on which settlements are placed, lack of security of tenure that often leads to forced evictions, inadequate access to public services, and in a general segregation from other communities. The purpose of this particular paper is to report on the existing housing conditions of the Roma minority in the region of Greece and the problems that arise relating to their access to land and housing, as well as the existing legal framework for their general social inclusion. Finally, an in-depth analysis is attempted, relating to the housing conditions of the Roma settlement “Vlychos”, in the municipality of Megara.