Genius Loci: αναλύωντας το πνεύμα του τόπου

Abstract

Η έρευνα αυτή επιχειρεί να εξετάσει τις σημασίες που αποκτά, στη νεότερη δυτική ιστορία, η έκφραση Genius Loci και να εξηγήσει πώς η έκφραση αυτή και η χρήση της, συνδέονται με τις θεωρήσεις των νεότερων Δυτικών κοινωνιών σε θέματα που αφορούν τον τόπο και την αρχιτεκτονική, καθώς και με τις μεταβολές των θεωρήσεων αυτών. Σ’ αυτή την προσέγγιση ο τόπος αναλύεται όχι μόνο σε συνάρτηση με τα φυσικά του χαρακτηριστικά αλλά και με τα ανθρωπογενή, δηλαδή την προσπάθεια των κοινωνιών να εφαρμόσουν στον τόπο κοινωνική και πολιτιστική επεξεργασία αποδίδοντάς του την ποιότητα του τοπίου. Εξετάζουμε με αυτό τον τρόπο, το τοπίο ως το αποτέλεσμα της αμοιβαίας επιρροής αυτών των δυο περιοχών: του φυσικού υποβάθρου και της πολιτιστικής ή πολιτισμικής επεξεργασίας. Αναφερόμαστε έτσι σε μια σχέση του ανθρώπου με τον τόπο, που δεν ενοικεί μόνο στους αρχαίους μύθους, αλλά εν δυνάμει αποκαλύπτει το ζήτημα της ευρύτερης απομάκρυνσης των ανθρώπινων κοινωνιών από το φυσικό και πολιτισμικό του υπόβαθρο, ζήτημα που απασχολεί με έμφαση τον νεότερο Δυτικό πολιτισμό.

This research attempts to examine the meanings acquired by the expression Genius Loci, in the modern western history and to explain how this expression and the use of it connect to the modern western societies’ theories regarding place and architecture, as well as the variations of these theories. In this specific approach, the place is analyzed not only regarding its natural characteristics but also in regard to its manmade features, which refers to the attempts of the societies to apply social and cultural elaboration to the place, transforming it into landscape. In this case, we examine landscape as the outcome of the mutual influence between those two areas: the natural background and the cultural elaboration of the place. We therefore refer to the connection between man and place, a connection which not only exists in ancient myths but potentially reveals the broadened matter of human societies’ standing-off the natural and cultural background of the place, a matter which is gradually drawing more and more attention from the modern western civilizations.