Μισθωτικά δικαιώματα και μεταλλευτική δραστηριότητα - Διεθνής και ελληνική εμπειρία

Abstract

Τα μισθωτικά δικαιώματα μεταλλειοκτησίας (mining royalties) ή αλλιώς μισθώματα, όπως είναι γνωστά, αποτελούν μέρος της φορολογίας που επιβάλλεται στις μεταλλευτικές επιχειρήσεις. Υπάρχουν τρία κύρια είδη δικαιωμάτων που εφαρμόζονται, αυτά με βάση την εξορυγμένη μονάδα, με βάση την αξία του υλικού και με βάση το κέρδος ή τα έσοδα μιας εταιρείας. Πολλοί οικονομολόγοι, καθώς και άνθρωποι του μεταλλευτικού κλάδου, έχουν προσπαθήσει να περιγράψουν τη φύση των μισθωμάτων αυτών, αλλά και να καθορίσουν το βέλτιστο σημείο φορολόγησης, πράγμα που είναι δύσκολο να επιτευχθεί. Όσον αφορά στη φύση τους, μπορεί να θεωρηθεί ότι τα δικαιώματα καταβάλλονται, ως αποζημίωση για την απόσπαση ορυκτών που έχουν αξία από το υπέδαφος, ή ως ενοίκιο για την παραχώρηση της άδειας εκμετάλλευσης ενός μεταλλείου και για την επεξεργασία και πώληση του εξαγόμενου προϊόντος. Πολλά κράτη έχουν θεσπίσει μεταλλευτικά δικαιώματα. Τα πρώτα παραδείγματα, μάλιστα, συναντώνται στην αρχαία Ινδία, καθώς και στη Ρώμη. Σήμερα, σημαντικό παράδειγμα αποτελεί ο Καναδάς, όπου υπάρχει η απαραίτητη διαχειριστική ικανότητα και επιτρέπει τη χρήση υβριδικών συστημάτων, δηλαδή τη χρήση δύο κατηγοριών δικαιωμάτων. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη συνεχή ροή χρημάτων στα ταμεία του κράτους, αλλά και την ικανοποίηση των επενδυτών από τους επιβαλλόμενους φόρους. Στην Ελλάδα, γίνονται συζητήσεις σχετικά με τα μισθώματα, οι οποίες γίνονται όλο και πιο έντονες. Η νομοθεσία προβλέπει την εφαρμογή δικαιωμάτων μόνο στην περίπτωση των δημόσιων μεταλλείων, κάτι που δεν επιτρέπει το κέρδος από οποιοδήποτε ιδιωτικό μεταλλευτικό έργο. Πρόσφατα, έλαβαν χώρα τροποποιήσεις σε ζωτικής σημασίας διατάξεις του Μεταλλευτικού Κώδικα, που φαίνεται να ανοίγουν νέους δρόμους για το κράτος και τον ανεκμετάλλευτο, μέχρι στιγμής, ορυκτό πλούτο που κατέχει.

Royalties, mineral royalties, or mining royalties, as widely known, are part of the legislation applicable to mining companies. There are three, main categories. The ones that are unit - based, the ones that are value - based and those which are based on a company’s profit or income. Not only many economists, but also people who were involved in the mineral exploitation as well, have tried to describe the nature of these payments and to determine the optimal point of taxation, which is difficult to achieve. Regarding the nature, it may be assumed that the fees are paid, as a compensation for the extraction of minerals, which are valuable, from the ground, or as a rental for the grant of the license to operate a mine and then, process and sale the exported product. A large number of countries have introduced mineral rights. Oldest examples are found in ancient India, and Rome. Nowadays, a significant example is Canada, where sufficient management capacity exists, which allows the use of hybrid systems, using two categories of royalties. This results in a constant flow of money to the state coffers and in the satisfaction of investors by the applicable taxes. In Greece, there is growing debate about the royalties. The legislation provides royalties for public mines, which allows no profits from private mining project. Recently, changes occurred in vital provisions of the Mining Code, which seems to open up new horizons for the state and the unused, so far, mineral wealth Greece possesses.