"Περιφερειακή Ανάπτυξη και Δείκτες Περιφερειακών Ανισοτήτων στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας - Η περίπτωση της Ημαθίας

Abstract

Η παρούσα εργασία επιδιώκει να αναδείξει τις όποιες διαφοροποιήσεις και ανισότητες υπάρχουν εντός ενός συγκεκριμένου χωρικού συνόλου, αυτό της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Αφού διατυπωθούν και διευκρινιστούν οι βασικές έννοιες σχετικά με τον χώρο και την ανάπτυξη και αφού στη συνέχεια αναλυθεί και αξιολογηθεί το θεωρητικό πλαίσιο σχετικά με τις θεωρίες Περιφερειακής Ανάπτυξης και την ακολουθούμενη Περιφερειακή Πολιτική σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο όλα αυτά τα χρόνια, επιχειρείται η κατάρτιση ενός ολοκληρωμένου μεθοδολογικού πλαισίου περιφερειακής ανάλυσης. Συγκεκριμένα, επιδιώκεται ο εντοπισμός και η μέτρηση των ανισοτήτων που υπάρχουν μεταξύ των περιφερειακών ενοτήτων που σχηματίζουν διοικητικά την περιφέρεια, χρησιμοποιώντας κατάλληλα επιλεγμένους δείκτες από τη βιβλιογραφία. Ειδικότερα, η ανάγκη να αποτυπωθούν τα χαρακτηριστικά των ανισοτήτων οδήγησε στον υπολογισμό μέτρων και δεικτών που αποβλέπουν στην ανάλυση της περιφερειακής οικονομίας και στην διαμόρφωση της κατάλληλης περιφερειακής πολιτικής που θα οδηγήσει στην μείωση των ανισοτήτων. Η ποσοτική έκφραση της δομής των χαρακτηριστικών των περιφερειακών οικονομιών, αποδίδει μια εικόνα των προβλημάτων και των δυνατοτήτων ανάπτυξης μιας χωρικής ενότητας, εξυπηρετεί την ερμηνεία των ενδοπεριφερειακών και διαπεριφερειακών ανισοτήτων, διευκολύνει την ανάλυση των περιφερειακών διαφορών και διαφοροποιήσεων και τελικά συμβάλλει στον κατάλληλο σχεδιασμό των απαιτούμενων δράσεων και στην προώθηση της αναπτυξιακής διαδικασίας. Στη συνέχεια, και αφού έχει υπολογισθεί ένα πλήθος δεικτών περιφερειακής ανάλυσης και διαφοροποίησης για τις Περιφερειακές Ενότητες της Κεντρικής Μακεδονίας, η μελέτη επικεντρώνεται στην Περιφερειακή Ενότητα της Ημαθίας και συγκεκριμένα στον αγροτικό της τομέα, ο οποίος σύμφωνα με τα αποτελέσματα των δεικτών αλλά και με τη βιβλιογραφία, αποτελεί το στοιχείο στο οποίο πρέπει και μπορεί να στηρίξει την μελλοντική της ανάπτυξη η περιοχή. Για τον λόγο αυτό η μελέτη εστιάζει σε μία ανάλυση των στοιχείων που πάρθηκαν από συνεντεύξεις από αρμόδιους σχετικά με το θέμα του αγροτικού τομέα στην περιοχή και τέλος ολοκληρώνεται με ένα πλήθος μέτρων και δράσεων ικανών να συμβάλλουν τα μέγιστα στην περεταίρω ανάπτυξη του αγροτικού τομέα της Ημαθίας και στην γενικότερη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου της περιοχής.

This paper seeks to highlight any differences and inequalities that exist within a specific territorial entity, that being the Region of Central Macedonia. Starting from the formulation and the clarification of the basic concepts as far as space and development are concerned and moving to the analysis and the evaluation of the theoretical framework relating to theories of Regional Development and Regional Policy that are being followed at European and national level over the years, this paper attempts to develop an integrated methodological framework of regional analysis. In particular, it seeks to identify and measure the inequalities that exist between the regional units that form the region as far as administration is concerned, using at the same time appropriately selected indicators from the relative bibliography. To be more specific, the need to properly reflect the characteristics of the inequalities led to the calculation of the measures and the indicators which aim at the analysis of the regional economy and the formation of the appropriate regional policy that will lead to the reduction of inequalities. The quantification of the structure of the characteristics of the regional economies, not only yields a picture of the problems and of the possibilities of the development of a spatial entity, but also serves the interpretation of the inter-and intra-regional disparities, facilitates the analysis of the regional differences and differentiations and ultimately contributes to the proper design of the required actions and to the promotion of the developmental process. From this point on, and after the calculation of a vast number of indicators of regional analysis and modulation for the Regional Units of Central Macedonia, the study focuses on the Regional Unit of Hmathia and more specifically on its agricultural sector, which, according to not only the results of the indicators but also the bibliography, is the factor on which the area must and can base its future development. For this reason, the study focuses on an analysis of the data taken from interviews with competent bodies on the issue of agriculture in the region and finally concludes with a number of measures and actions that would contribute greatly to the further development of the agricultural sector in Hmathia and the general improvement of the living standards in the region.