Ολοκληρωμένη Μεθοδολογία & Πληροφοριακό Σύστημα Παραγωγής Πρoβλέψεων για τις Δράσεις της Ψηφιακής Στρατηγικής στην Ελλάδα

Abstract

Στόχος της παρούσας διατριβής είναι η πρόβλεψη της επιτυχίας Στρατηγικών Υλοποίησης Πολιτικής – ΣΥΠ (Policy Implementation Strategies - PIS) που έχουν προκηρυχθεί στα πλαίσια της Ψηφιακής Στρατηγικής στην Ελλάδα. Τα προγράμματα αυτά περιλαμβάνουν κυρίως Δράσεις της Κοινωνίας της Πληροφορίας και της Ειδικής Γραμματείας Ψηφιακού Σχεδιασμού. Για το σκοπό αυτό οι Δράσεις οργανώθηκαν ως προβλήματα πρόβλεψης, για τα οποία χρησιμοποιήθηκαν μέθοδοι κριτικών προβλέψεων, ενώ επίσης υλοποιήθηκε πληροφοριακό σύστημα για κριτικές προβλέψεις. Σημαντικά θέματα σχετικά με τη δημόσια πολιτική, τις κριτικές μεθόδους πρόβλεψης και το λογισμικό προβλέψεων εξετάστηκαν μέσα από βιβλιογραφική έρευνα που είχε ως στόχο την πλήρη κατανόηση τους και ακολούθως τη διαμόρφωση της μεθοδολογίας που προτείνεται από την παρούσα διατριβή ως ερευνητική προσέγγιση στο υπό μελέτη πρόβλημα. Οι Δράσεις τις οποίες μελετά η παρούσα διατριβή έλαβαν χώρα είτε για πρώτη φορά, είτε στα πλαίσια επαναπροκήρυξης της ίδιας Δράσης μετά από μικρό αριθμό επαναλήψεων αυτής. Επομένως, τα παρελθοντικά δεδομένα είναι λίγα και για μικρό βάθος χρόνου, κι έτσι οι στατιστικές μέθοδοι πρόβλεψης δεν μπορούν να εφαρμοστούν στην παρούσα περίπτωση. Για το λόγο αυτό επιλέχθηκε η χρήση κριτικών μεθόδων πρόβλεψης για την πρόβλεψη της επιτυχίας τους. Αφού επιλεχτεί μια ΣΥΠ, δηλαδή Δράση, θα μπορέσουν στη συνέχεια να εφαρμοστούν πιο πολύπλοκα και δαπανηρά εργαλεία αξιολόγησης, όπως η ανάλυση κόστους-οφέλους. Οι προβλέψεις δεν στοχεύουν να υποκαταστήσουν τις πιο εξιδικευμένες τεχνικές, αλλά να προηγηθούν αυτών, εξοικονομώντας χρόνο και χρήμα. Η βασική μέθοδος κριτικών προβλέψεων που χρησιμοποιήθηκε στα πειράματα της παρούσας Διατριβής ήταν η μέθοδος των Δομημένων Αναλογιών. Η μέθοδος αυτή δημιουργήθηκε αρχικά για την πρόβλεψη αποφάσεων σε προβλήματα όπου υπάρχουν αντικρουόμενα συμφέροντα. Στην έρευνα χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος των Δομημένων Αναλογιών ελαφρώς διαφοροποιημένη ώστε να ταιριάξει στην παρούσα περίπτωση, ενώ επίσης συνδυάστηκε και με άλλες τεχνικές προβλέψεων. Ο στόχος ήταν να εξεταστεί αν με την μέθοδο αυτή μπορούν να παραχθούν ικανοποιητικές προβλέψεις και για το ζήτημα της Ψηφιακής Στρατηγικής και επίσης να διερευνηθεί αν οι παραλλαγές της μεθόδου μπορούν να δώσουν καλύτερα αποτελέσματα από την αυτούσια μέθοδο. Η μέθοδος Delphi που χρησιμοποιήθηκε κι αυτή στην έρευνά μας έδωσε επίσης καλά αποτελέσματα και ακόμα καλύτερα όταν χρησιμοποιήθηκε σε συνδυασμό με τη μέθοδο των Δομημένων Αναλογιών. Παρόλα αυτά, ήταν η χρήση των Δομημένων Αναλογιών μέσω ομάδων αλληλεπίδρασης που φαίνεται ότι αξιοποίησε καλύτερα τις δυνατότητες της μεθόδου και έδωσε τα πιο καλά αποτελέσματα στις προβλέψεις. Η προσωπική αλληλεπίδραση στις ομαδικές συναντήσεις προκάλεσε την ικανοποίηση των συμμετεχόντων. Φαίνεται ότι όσο μεγαλύτερη είναι η ποικιλία στη σύνθεση, από την άποψη της προέλευσης των ειδικών των ομάδων αλληλεπίδρασης, τόσο πιο ακριβείς είναι οι προκύπτουσες προβλέψεις. Από την παρούσα έρευνα προκύπτει λοιπόν ότι έχει νόημα να στηρίζεται κανείς στην ομαδική παρά στην ατομική εμπειρία. Η διατριβή περιλαμβάνει μια σειρά πειραμάτων με διαφορετικούς τρόπους διεξαγωγής, διάφορες μεθόδους κριτικών προβλέψεων και διαφορετικές κατηγορίες συμμετεχόντων. Στα πρώτα δύο πειράματα συμμετείχαν προπτυχιακοί φοιτητές της σχολής των Ηλ/γων Μηχ/κών και Μηχ/κών Η/Υ του Ε.Μ.Π.. Το πειράματα διεξάχθηκαν στην αίθουσα διδασκαλίας και στη αίθουσα εξέτασης του μαθήματος 'Τεχνικές Προβλέψεων'. Οι φοιτητές χωρίστηκαν σε ομάδες ανάλογα με τη μέθοδο που θα χρησιμοποιούσαν, κατόπιν τους δόθηκαν ερωτηματολόγια σχετικά με τις Δράσεις και τους ζητήθηκε να δώσουν προβλέψεις για κάθε Δράση. Στο πρώτο πείραμα οι προβλέψεις ήταν ατομικές ενώ στο δεύτερο ατομικές και ομαδικές. Για το λόγο όμως ότι στην περίπτωση των κριτικών προβλέψεων οι προβλέψεις διατείνεται ότι είναι πιο σημαντικές όταν προέρχονται από ειδικούς, οργανώθηκαν και δυο πειράματα με ειδικούς. Το πρώτο πείραμα διεξήχθη ηλεκτρονικά. Οι ειδικοί πληροφορήθηκαν για το πείραμα μέσω e-mail, τα ερωτηματολόγια στάλθηκαν μέσω e-mail, το ίδιο και οι απαντήσεις των ειδικών. Ακολούθησαν δύο πειράματα όπου στο κάθε ένα από αυτά συγκεντρώθηκαν τέσσερις ειδικοί από το σύνολο των ειδικών που συμμετείχε στο πρώτο πείραμα. Οι ειδικοί παρήγαγαν ομαδικές προβλέψεις και στη συνέχεια ακολούθησε συζήτηση στα πλαίσια συνέντευξης για τα πειράματα που έλαβαν μέρος, όπου και διατύπωσαν τις απόψεις και προτάσεις τους. Η παραπάνω έρευνα συνοψίστηκε σε σχετικό δικτυακό τόπο με ενημερωτικό περιεχόμενο. Eπίσης, υλοποιήθηκε ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα παραγωγής κριτικών προβλέψεων που ενσωματώνει τις βασικές μεθόδους ατομικών κριτικών προβλέψεων της έρευνας. Το σύστημα αυτό αποτελεί μια καινοτόμο εφαρμογή, μιας και δεν έχει δημιουργηθεί κάτι αντίστοιχο για εμπορικό ή ερευνητικό σκοπό, παρά μόνο για τη μέθοδο Delphi. Το σύστημα περιλαμβάνει και την γνωστή και αξιόπιστη μέθοδο στατιστικών προβλέψεων Theta, η οποία δύναται να χρησιμοποιηθεί σε περιπτώσεις που υπάρχουν παρελθοντικά δεδομένα. Από την παρούσα διατριβή προέκυψαν διάφορα συμπεράσματα. Τα πιο σημαντικά είναι ότι οι ομαδικές προβλέψεις δίνουν καλύτερα αποτελέσματα από τις ατομικές, ότι οι δομημένες μέθοδοι κριτικών προβλέψεων, και ειδικά οι Δομημένες Αναλογίες, έχουν καλύτερη επίδοση από τις πιο απλοϊκές μεθόδους κι ότι οι συνδυασμοί επιλεγμένων μεθόδων και ειδικών επίσης μπορούν να αποδώσουν καλύτερα. Επιπλέον, το σύστημα που προτείνουμε σύμφωνα με σχετική αξιολόγηση επηρεάζει θετικά όλη την διαδικασία πρόβλεψης. Συνοπτικά, μπορούμε να πούμε ότι η συμβολή της παρούσας διατριβής βρίσκεται καταρχήν στο ότι για πρώτη φορά επιχειρείται πρόβλεψη της επιτυχίας των Δράσεων της Ψηφιακής Στρατηγικής στην Ελλάδα και μάλιστα με κριτικές μεθόδους πρόβλεψης, ατομικές και ομαδικές. Η χρήση των Δομημένων Αναλογιών με διαφοροποιημένη μορφή για να ταιριάξει στην παρούσα περίπτωση αλλά και ο συνδυασμός της με άλλες μεθόδους είναι επίσης κάτι που επιχειρείται για πρώτη φορά. Επιπλέον, το διαδικτυακό πληροφοριακό σύστημα για την παραγωγή κριτικών προβλέψεων που υλοποιήσαμε είναι κάτι καινοτόμο όχι μόνο για την Ψηφιακή Στρατηγική αλλά και γενικότερα.

The goal of the present doctoral thesis is the forecast of the success of policy implementation strategies (PIS) that has been announced in the frames of Digital Strategy in Greece. These programs mainly include Actions of the Information Society and the Special Secretariat of Digital Planning. For this scope, the Actions were organized as forecasting problems for which we used judgmental forecasting methods, while we also implemented an information system for judgmental forecasts. Important issues relating to public policy, judgmental forecasting methods and forecasting software were examined through literature review, which aimed at fully understanding them and then shaping the methodology proposed in this thesis as a research approach to the problem under study. The Actions studied in the present thesis took place either for the first time, or as re-introduction of the same Action after a small number of repetitions. Consequently, past data are few and for small depth of time, and thus statistical forecasting methods cannot be applied in the present case. For this reason, we chose to use judgmental forecasting methods in order to forecast their success. If a PIS, namely Action, is selected, then more complex and costly assessment tools could be applied, such as cost-benefit analysis. The forecasts are not intended to replace the more specialized techniques, but precede them, saving time and money. The main method of judgmental forecasting used in the experiments of the present thesis was the method of Structured Analogies. This method was created initially for the forecast of decisions in problems where opponent interests exists. In the research, the method of Structured Analogies was used lightly differentiated so that it suits in the present case, while it was also combined with other forecasting techniques. The goal was to examine if satisfactory forecasts can be produced with this method for the Digital Strategy as well and also to investigate whether the variations of the method can give better results than the method as such. The Delphi method that was used in our survey too, also gave good results and even better when it was used in combination with the method of Structured Analogies. Nevertheless, it was the use of Structured Analogies through interaction groups that seems to make better use of the capabilities of the method and gave the best results in the forecasts. The personal interaction on group meetings led to the satisfaction of the participants. It seems that the greater the diversity in the composition, in terms of the origin of the experts in the interaction groups, the more accurate the resulting forecasts. The present research thus shows that it makes sense to rely on group rather than individual experience. The thesis includes a series of experiments with different carrying out means, various methods of judgmental forecasts and different categories of participants. In the first two experiments the participants were pre-graduate students of the School of Electrical and Computer Engineering of NTUA. The experiments were carried out in the classroom and in the examination room of the course “Forecasting Techniques”. The students were separated in teams depending on the method that would use, after that questionnaires about the Actions were given to them and they were asked to give forecasts for each Action. In the first experiment the forecasts were individual while in the second both individual and group. However, because in the case of judgmental forecasts the forecasts are considered to be more important when they come from experts, two experiments with experts were also organized. The first experiment was carried out electronically. The experts were informed about the experiment via e-mail, the questionnaires were sent via e-mail, the same for the answers of experts. Two experiments followed where in each one of them four experts were assembled, out of the set of experts that participated in the first experiment. The experts produced group forecasts and afterwards discussion followed in the form of interview about the experiments that they took part, where the experts also formulated their opinions and proposals. The above research was summarized in corresponding web site with informative content. A web information system for the production of judgmental forecasts was also developed, incorporating different methods of judgmental forecasting. This system constitutes an innovative application, since nothing equivalent has been created for commercial or academic purposes, except for the Delphi method. The system also includes the well-known and reliable method of statistical forecasts Theta, which can be used in cases where past data exist. Various conclusions came out from these experiments. The most important are that group forecasts give better results than individual ones, that the structured methods of judgmental forecasts, and specifically Structured Analogies, have better performance than the simplest methods and that the combination of selected methods and experts can also perform better. Moreover, the system that we propose, according to relative evaluation, affects positively and supports the whole forecasting process. In summary, we can say that the contribution of the present thesis is found firstly in that for the first time is attempted to forecast the success of the Actions of Digital Strategy in Greece and in particular with judgmental forecasting methods, both individual and group ones. The use of Structured Analogies, with differentiated form, in order to suit in the present case but also its combination with other methods is also something that is attempted for the first time. Moreover, the web information system for the production of judgmental forecasts that we implemented is something innovative not only for the Digital Strategy but also in general.