Κριτική Παρουσίαση της Εφαρμογής της Οδηγίας Πλαίσιο 2000/60/ΕΚ περί Υδάτων στην Κύπρο

Abstract

Η παρούσα διπλωματική εργασία περιλαμβάνει δυο κύριες θεματικές ενότητες. Το πρώτο μέρος αφορά στην Ο.Π.Υ. 2000/60/ΕΚ και το δεύτερο, στην εφαρμογή της στα ύδατα της Κυπριακής δημοκρατίας. Στόχοι της εργασίας είναι η ανάλυση σημαντικών παραμέτρων της Οδηγίας, όπως οι περιβαλλοντικοί στόχοι, η τυπολογία των Υ.Σ., τα δίκτυα παρακολούθησης των υδάτων και η ανάλυση κόστους/αποτελεσματικότητας. Κυρίως όμως, το πώς υλοποιείται το παραπάνω πλαίσιο κανόνων στα ύδατα της Κυπριακής δημοκρατίας, το προτεινόμενο διαχειριστικό σχέδιο ξηρασίας, καθώς και η εξαγωγή συμπερασμάτων και προτάσεων. Πιο συγκεκριμένα, η διάρθρωση του τεύχους περιλαμβάνει τα ακόλουθα κεφάλαια. Στο 1ο κεφάλαιο, παρουσιάζονται οι κύριες συνιστώσες της Οδηγίας. Περιγράφονται τα Υ.Σ. τα οποία είναι δυνατόν να ανήκουν σε μια Π.Λ.Α.Π., αναλύονται οι περιβαλλοντικοί στόχοι που η Οδηγία απαιτεί την επίτευξή τους από τα Κ.Μ., ενώ ενδεικτικά αναφέρονται τα στάδια εφαρμογής της και τα δίκτυα παρακολούθησης επιφανειακών και υπόγειων Υ.Σ. Στη συνέχεια, επισημαίνονται οι κατηγορίες ταξινόμησης των Υ.Σ. ως αποτέλεσμα της παρακολούθησης, επιχειρείται μια θεωρητική προσέγγιση της ανάλυσης κόστους/αποτελεσματικότητας, της συνολικής οικονομικής αξίας των υδατικών πόρων, μεθόδων αποτίμησης της συνολικής οικονομικής αξίας μη εμπορεύσιμων αγαθών και ορισμένων τεχνικών που χρησιμοποιεί η ανάλυση κόστους/αποτελεσματικότητας. Τέλος, διακρίνεται από την ανάλυση δυσανάλογου κόστους. Στο 2ο κεφάλαιο, αναγνωρίζονται και κατηγοριοποιούνται τα Υ.Σ. της Π.Λ.Α.Π. Κύπρου βάσει κριτηρίων ταξινόμησης, προσδιορίζονται τα Ι.Τ.Υ.Σ. και Τ.Υ.Σ. για τις αντίστοιχες κατηγορίες και αξιολογείται η παρούσα κατάσταση των Υ.Σ. ως αποτέλεσμα των δικτύων παρακολούθησης που ιδρύθηκαν όπως και δικτύων κρατικών φορέων. Το 3ο κεφάλαιο περιέχει τον παρόντα βαθμό επίτευξης των περιβαλλοντικών στόχων των Υ.Σ. καθώς και τους λόγους που οδήγησαν σε μη επίτευξή για ορισμένα Υ.Σ. Στη συνέχεια, αναφέρονται ενότητες βασικών και συμπληρωματικών μέτρων και παράγοντες που λήφθησαν υπόψη στην κατάρτιση του τελικού προγράμματος μέτρων. Το 4ο κεφάλαιο περιγράφει την εφαρμογή της ανάλυσης κόστους/αποτελεσματικότητας στα ύδατα της Κύπρου. Προσδιορίζεται το όφελος των μέτρων εφαρμόζοντας τεχνικές μεταφοράς οφέλους σε μελέτες δηλωμένης προτίμησης. Έπειτα, παρατίθενται ενδεικτικά αποτελέσματα με τη μορφή συνδυαστικών αναφορών σε παραδοτέες εκθέσεις εφαρμογής της Οδηγίας ώστε να διερευνηθεί η αλληλεπίδραση παραγόντων όπως η παρούσα κατάσταση, οι πιέσεις και οι περιβαλλοντικοί στόχοι με την αποτελεσματικότητα των μέτρων. Τέλος, παρουσιάζονται συμπεράσματα της ανάλυσης. Το 5ο κεφάλαιο αφορά στη διαβούλευση με τους πολίτες. Διακρίνεται σε φάσεις κατά τις οποίες οι πολίτες συμμετείχαν ενεργά στη διαμόρφωση της υδατικής πολιτικής και πιο συγκεκριμένα στην κατάρτιση του Σ.Δ.Λ.Α.Π. Στο 6ο κεφάλαιο γίνεται αναφορά στη διαχείριση της Ξηρασίας. Παρουσιάζονται ορισμοί των ειδών ξηρασίας, επεξηγούνται δείκτες ξηρασίας, ενώ προσεγγίζεται η παρουσία του φαινομένου στην Κύπρο. Σχολιάζεται το διαχειριστικό σχέδιο ξηρασίας και οι στόχοι του, αναλύεται το σύστημα δεικτών ξηρασίας προς εφαρμογή και έπειτα παρατίθεται μια ενδεικτική χρήση του κανονικοποιημένου (ή τυποποιημένου) δείκτη βροχόπτωσης S.P.I. και αναφέρονται δείκτες παρατεταμένης ξηρασίας. Στη συνέχεια, ακολουθούν οι συνθήκες οι οποίες οδηγούν στη διάγνωση μιας ξηρασίας, τα επίπεδα επιφυλακής και οι ενέργειες που θα πρέπει να λαμβάνονται σε κάθε επίπεδο. Κλείνοντας, επιχειρείται η σύνοψη των δεικτών ξηρασίας και παρατεταμένης ξηρασίας που προτάθηκαν προς εφαρμογή στην Κύπρο. Τέλος, στο 7ο κεφάλαιο παρουσιάζεται η εξαγωγή γενικών συμπερασμάτων για την Οδηγία, την επίτευξη των στόχων που απαιτεί και ειδικότερα, την εφαρμογή της στην Κύπρο. Επιπρόσθετα, διατυπώνονται γενικές προτάσεις επιχειρώντας τη σε μελλοντικό χρόνο βελτίωση της αποτελεσματικότητάς της γενικά και του βαθμού υλοποίησής της στην Κύπρο.

This diploma thesis consists of two main topics. The first part is related to the Water Framework Directive 2000/60/ΕC and the second one, to the implementation of the E.U. W.F.D. in the Republic of Cyprus. The goal of the thesis is initially to analyze important aspects of the Directive, such as environmental targets, the typology of water bodies, the monitoring network of water status and a cost - effectiveness analysis (C.E.A.). Also, the implementation of the above guidelines in the Republic of Cyprus, the recommended drought management plan and conclusions and suggestions as well. More precisely, the structure of the issue explicates in the following chapters. The first chapter presents the principal components of the Directive. The water bodies which may belong to a River Basin District are delineated, followed by an analysis of the environmental targets that must be achieved by the member states of the E.U. according to the Directive, an indicative report of the implementation steps and surface and ground water quality monitoring networks. Consequently, the classification categories of water bodies as a result of monitoring are marked, there is an attempt of a theoretical approximation of the cost - effectiveness analysis, the total economic value of water resources as well as valuation methods of the total economic value of non - market goods, also some techniques which are used in the analysis. Finally, a distinction is presented between a cost - effectiveness analysis and a disproportionate cost analysis. In the second chapter, the water bodies of Cyprus river basin district's are identified and classified by classification criteria, heavily modified water bodies (H.M.W.B.) and artificial water bodies (A.W.B.) which belong to the above categories are identified and the current situation of water bodies is valuated as a result of monitoring networks that were established and of government agencies networks. The third chapter contains the current achievement level of the environmental targets of water bodies as well as defining the reasons that lead to non - achievement to some of them. It continues with a reference of basic and supplementary measures categories and factors that have been taken into account in establishing the final program of measures. The fourth chapter describes the implementation of the cost -effectiveness analysis in Cyprus water bodies. The benefit of the measures is determined by applying benefit transfer methods in case studies. Afterwards, indicative results by the form of combined references to the delivered reports of implementing the Directive are mentioned in order to investigate the interaction of factors, such as the current situation, pressures and environmental targets with the effectiveness of measures. In the end, a presentation with conclusions of the analysis is made. The fifth chapter is about the public consultation. It is divided into phases in which citizens participate actively in the forming of water policy and especially in the establishment of a River Basin Management Plan. The sixth chapter is about drought management. Definitions of the types of drought are presented followed by an interpretation of drought indices and an approach of how this phenomenon affects Cyprus. After that, there is an annotation about the drought management plan and its goals, an analysis of the drought indices system proposed for implementation, an example about the use of the Standardized Precipitation Index (S.P.I.) and indices of prolonged drought. Afterwards, the conditions which lead to the diagnosis of a drought are mentioned, also the alert levels and actions needed to be taken at each level. In the end, an attempt is made in order to summarize the indicators of drought and prolonged drought which proposed to be implemented in Cyprus. Finally, the seventh chapter presents general conclusions on the Directive, the achievement of objectives that it requires and especially, its implementation in Cyprus. In addition, general suggestions are formulated in attempting to improve its prospective efficiency generally and the level of implementation in Cyprus.