Δυνητική επίδραση των σεισμικών - ενεργών ρηγμάτων επί των γραμμικών τεχνικών έργων στην περιοχή της Κεντρικής Ελλάδας

Abstract

Η χωροθέτηση μεγάλων τεχνικών έργων πλησίον ενεργών ρηγμάτων είναι συνήθως αναπόφευκτη σε περιοχές με έντονη τεκτονική δράση, όπως είναι η Ελλάδα. Τα ενεργά ρήγματα, ως επικίνδυνες γεωλογικές δομές, θα πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη κατά τη φάση του σχεδιασμού των τεχνικών έργων και να εκτελείται προηγουμένως ειδική, λεπτομερής γεωλογική - γεωτεχνική έρευνα στις θέσεις θεμελίωσης. Οι έρευνες πεδίου για τον ακριβή εντοπισμό των ενεργών ρηξιγενών ζωνών, σε συνδυασμό με τις σύγχρονες μεθόδους νεοτεκτονικής χαρτογράφησης και τη χρήση γεωμορφολογικών αλλά και σεισμολογικών δεδομένων, επιτρέπουν τον ποιοτικό και ποσοτικό προσδιορισμό του βαθμού επικινδυνότητας των ρηγμάτων. Έτσι ανάλογα με τη φύση και τη σημασία του έργου κρίνεται η κατάλληλη μέθοδος σχεδιασμού και κατασκευής. Τα γραμμικά τεχνικά έργα εμφανίζουν αυξημένη τρωτότητα στις θέσεις που διασχίζονται από ενεργά ρήγματα και είναι ιδιαίτερα ευάλωτα σε αστοχία κατά την ενεργοποίηση αυτών των ρηγμάτων. Επομένως, η αξιολόγηση της επικινδυνότητας και της μελλοντικής δράσης των ενεργών ρηγμάτων είναι ιδιαίτερα σημαντική και σε αυτή την περίπτωση. Σκοπός της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι η αποτύπωση και η μελέτη των σεισμικών-ενεργών ρηγμάτων στην περιοχή της ανατολικής Στερεάς Ελλάδας, τα οποία με μια πιθανή ενεργοποίησή τους θα μπορούσαν να προκαλέσουν βλάβες στα γραμμικά τεχνικά έργα της περιοχής. Η μελέτη των ρηγμάτων περιλαμβάνει την αποτύπωση τους μέσω της χρήσης ψηφιακών μέσων και το διαχωρισμό τους σε σεισμικά, ενεργά και δυνητικώς ενεργά. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στα ενεργά ρήγματα που εμφανίζουν μεγάλο μήκος και βρίσκονται σε άμεση γειτονία με τα έργα της περιοχής. Για τα ρήγματα αυτά έγινε εκτίμηση της σεισμικής επικινδυνότητάς τους με τη χρήση κυρίως γεωλογικών δεδομένων, σε συνδυασμό με σεισμολογικά δεδομένα της περιοχής, και καθορίστηκε το μέγιστο αναμενόμενο μέγεθος σεισμού και η μέγιστη σεισμική μετατόπιση σε πιθανή ενεργοποίησή τους. Τέλος, με βάση τα παραπάνω στοιχεία, εξάγονται συμπεράσματα ως προς το βαθμό επικινδυνότητάς των ρηγμάτων αυτών για τα έργα της περιοχής.

The siting of big engineering works near active faults is usually inevitable in areas of intense neotectonic activity, such as Greece. The presence of active faults, as hazardous geological structures, should be taken into account during the design of engineering works and a specific, detailed geological - geotechnical investigation should be first executed at the foundation sites. Evaluation of fault activity is based on field investigations for the location of fault zones, combined with modern methods of neotectonic mapping and the use of geomorphologic and seismological data. Based on these data and the resulting assessing of the seismotectonic hazard, the design and construction method can be considered according to the nature and importance of the project. The linear engineering works have an increased vulnerability in locations crossed by active faults and are highly vulnerable to failure during the reactivation of these faults. Therefore, risk assessment and future behaviour of the active faults is particularly important in this case. The purpose of this thesis is the compilation of the map of seismic-active faults located at Central Greece, which could cause damage in linear engineering works during a possible reactivation and their further seismotectonic research. The study of the faults includes their illustration using digital methods and their classification in seismic, active and potentially active faults. Particular emphasis is given to the faults that have a considerable length and are located in the immediate vicinity of the engineering works of the area. For these faults, an estimation of seismic hazard has been made, mainly by the use of geological data in conjunction with seismic data of the region, and the maximum expected earthquake magnitude as well as the maximum seismic displacement in case of their reactivation has been determined. Finally, based on the above mentioned data, some conclusions regarding the effects of the hazardous faults on the engineering structures in the region have been drawn.