Ευσταθής Αξιολόγηση της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης στην Ευρώπη μέσω Πολυκριτηριακής Μεθοδολογίας Υποστήριξης Αποφάσεων

Abstract

Ένας από τους βασικούς πυλώνες της αειφόρου ανάπτυξης, την οποία έχει οραματιστεί η Ευρωπαϊκή Ένωση για τα κράτη-μέλη της, αποτελεί η ηλεκτρονική διακυβέρνηση (η-διακυβέρνηση). Η η-διακυβέρνηση είναι η χρησιμοποίηση τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών στη δημόσια διοίκηση και τοπική αυτοδιοίκηση, με στόχο την ψηφιακή παροχή υπηρεσιών προς τους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Συμπεριλαμβάνονται όλα εκείνα τα εργαλεία και οι υπηρεσίες οι οποίες, βασιζόμενες στο διαδίκτυο, χρησιμοποιούνται από τις κυβερνήσεις σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο. Βασικός στόχος της η-διακυβέρνησης είναι ο μετασχηματισμός και ο επαναπροσδιορισμός των εσωτερικών και εξωτερικών σχέσεων του δημόσιου τομέα με τη χρήση των σύγχρονων τεχνολογιών. Η παρούσα διδακτορική διατριβή πραγματεύεται το ζήτημα της αξιολόγησης της η-διακυβέρνησης και προτείνει μια πρωτότυπη πολυκριτηριακή μεθοδολογία μοντελοποίησης του προβλήματος, αναπτύσσοντας νέους αλγορίθμους και τεχνικές που συμβάλλουν στην διασφάλιση ευσταθών (βέβαιων, αμετάβλητων) αποτελεσμάτων και συμπερασμάτων, σχετικών με την ποιότητα των υπηρεσιών της η-διακυβέρνησης προς τους πολίτες. Η εφαρμογή και τα πραγματικά αποτελέσματα που παρουσιάζονται αφορούν στις χώρες της Ευρώπης. Η διδακτορική διατριβή διαρθρώνεται σε δέκα (10) κεφάλαια: Το Πρώτο Κεφάλαιο αναφέρεται στη φιλοσοφία της η-διακυβέρνησης, τοποθετεί το πρόβλημα της αξιολόγησης της η-διακυβέρνησης και θέτει τους στόχους της Διδακτορικής Διατριβής. Το Δεύτερο Κεφάλαιο της διατριβής παρουσιάζει την παρούσα κατάσταση στον τομέα της αξιολόγησης της η-διακυβέρνησης (state of the art), με μία καταγραφή και ανάλυση των προσεγγίσεων που επικρατούν διεθνώς. Στο Τρίτο Κεφάλαιο παρουσιάζεται μια εισαγωγή στην θεωρία της πολυκριτήριας ανάλυσης αποφάσεων και αναλύεται ο τρόπος με τον οποίο πραγματοποιείται η υποστήριξη αποφάσεων με τη βοήθεια πολλαπλών κριτηρίων. Ακολούθως, προτείνεται ένα πολυκριτηριακό μοντέλο αξιολόγησης της η-διακυβέρνησης κρατών, το οποίο δομείται στη βάση τεσσάρων αξόνων αξιολόγησης: (α) τις υποδομές μιας χώρας, (β) τις επενδύσεις της, (γ) τις ηλεκτρονικές της διαδικασίες και (δ) τη στάση των χρηστών απέναντι σε αυτές. Στο Τέταρτο Κεφάλαιο γίνεται αναφορά στην αναλυτική προσέγγιση προβλημάτων απόφασης (disaggregation theory) και παρουσιάζεται το προσθετικό μοντέλο αξίας, καθώς και ο τρόπος με τον οποίο αυτό εφαρμόζεται σε προβλήματα αξιολόγησης. Ακόμη, περιγράφεται διεξοδικά το μαθηματικό πλαίσιο της οικογένειας μεθόδων UTA, ιδιαίτερα της UTASTAR που χρησιμοποιείται στο πλαίσιο της παρούσας διατριβής. Στο Πέμπτο Κεφάλαιο εξετάζεται η ανάγκη ανάλυσης της ευστάθειας στα αναλυτικά πολυκριτηριακά μοντέλα. Αφού καταδεικνύεται η σημασία της, παρουσιάζεται αναλυτικά η προσέγγιση του διπολικού ελέγχου ευστάθειας, μέσω του οποίου αλληλοεπιδρούν το μοντέλο του αποφασίζοντος-αξιολογητή (αναλυτικός πόλος) και το τελικό αποτέλεσμα της αξιολόγησης (συνθετικός πόλος), με γνώμονα τη βελτίωση της ευστάθειας. Το Έκτο Κεφάλαιο παρουσιάζει μια εφαρμογή της προτεινόμενης μεθοδολογίας του προηγούμενου κεφαλαίου στην αξιολόγηση 22 ευρωπαϊκών χωρών, ως προς την πρόοδο που έχουν επιτελέσει οι χώρες αυτές στον τομέα της η-διακυβέρνησης. Στο Έβδομο Κεφάλαιο της διατριβής εξετάζεται το πρόβλημα της ευστάθειας των βαρών των κριτηρίων που εκτιμώνται από τη μέθοδο Simos. Αποδεικνύεται αυστηρά ότι η λύση της μεθόδου Simos, όχι μόνο δεν είναι μοναδική/ευσταθής, αλλά η ίδια η μέθοδος Simos επιτρέπει την ύπαρξη άπειρων, πολύ διαφορετικών μεταξύ τους λύσεων. Στο κεφάλαιο προτείνονται δείκτες και μέθοδοι διαχείρισης της ευστάθειας των βαρών και γίνεται μια ολοκληρωμένη εφαρμογή της όλης μεθοδολογίας στο πρόβλημα της αξιολόγησης των 22 χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μέσω της συνέργειας της μεθόδου Simos (υπολογισμός βαρών κριτηρίων) και της μεθόδου PROMETHEE II (κατάταξη των χωρών). Το Όγδοο Κεφάλαιο παρουσιάζει το σύστημα eGov-Evaluator, ένα διαδικτυακό πληροφοριακό σύστημα υποστήριξης αποφάσεων για την αξιολόγηση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης στην Ευρώπη. Στο Ένατο Κεφάλαιο εξάγονται τα τελικά συμπεράσματα αναφορικά με τα αποτελέσματα της διατριβής. Γίνεται αποτίμηση των μεθόδων που χρησιμοποιήθηκαν και αναφέρονται οι μελλοντικές προοπτικές που γεννώνται ως απόρροια της παρούσας διδακτορικής διατριβής. Τέλος, το Δέκατο Κεφάλαιο παρουσιάζει τη λίστα δημοσιεύσεων, του συγγραφέα της Διατριβής, σε επιστημονικά περιοδικά, τις ανακοινώσεις του σε συνέδρια και τα κεφάλαια βιβλίων που συνέταξε.