Εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων από δραστηριότητες οικοτουρισμού στον ορεινό όγκο του όρους Μαινάλου.

Abstract

Ο οικοτουρισμός συμβάλει στην βιώσιμη ανάπτυξη των τοπικών κυρίως κοινωνιών. Με τον όρο βιώσιμη ανάπτυξη εννοούμε εκείνο το είδος της ανάπτυξης το οποίο δεν στοχεύει απλώς στην οικονομική μεγέθυνση της τοπικής, εν προκειμένω, κοινωνίας αλλά και στην ταυτόχρονη με αυτήν μέριμνα για το φυσικό π εριβάλλον έτσι ώστε αυτό να παραδοθεί στην επόμενη γενιά ό πως ακριβώς εδόθη σε εμάς. Πλέον αυτής της κύριας μέριμνας μια τέτοιου είδους ανάπτυξη μεριμνά επίσης για τον υλικό πολιτισμό , τον πολιτισμό της καθημερινότητας, έτσι ώστε η παράδοση να ενσωματώνεται οργανικά στην εξέλιξη δίχως δηλαδή ούτε να αποστεώνεται ούτε να εξαλείφεται κάτι ιδιαίτερα σημαντικό για μια χώρα όπως η δική μας με μακραίωνη ιστορική εμπειρία.Ο οικοτουρισμός ως μέσο μιας τέτοιας ανάπτυξης έχει στόχο του την διασύνδεση του ανθρώπου με το φυσικό περιβάλλον. Ωστόσο και αυτή η μορφή τουρισμού μπορεί να συμβάλει στην περιβαλλοντική υποβάθμιση συνήθως διότι αναπτύσσεται σε ευαίσθητα περιβάλλοντα. Παρ’ όλα αυτά οι έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις που επιφέρουν οι οικοτουριστικές δραστηριότητες είναι περιορισμένες. Ο τύπος και το μέγεθος των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που σχετίζονται με τον οικοτουρισμό διαφέρουν ανάλογα με το είδος της δραστηριότητας τα χαρακτηριστικά και την οικολογία της περιοχής. Ορισμένες επιπτώσεις είναι προφανείς και εύκολα αναγνωρίσιμες, ενώ άλλες είναι έμμεσες και είναι δύσκολη η ποσοτικοποίηση τους. Στην παρούσα εργασία γίνεται μια προσπάθεια προσέγγισης και εκτίμησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων συνεπεία δραστηριοτήτων οικοτουρισμού στο όρος Μαίναλο. Στην περιοχή του Μαινάλου το έντονο ανάγλυφο, οι γεωμορφολογικοί σχηματισμοί, το πολύμορφο του τοπίου και το ευρύ φάσμα υψομετρικών διαφορών,διαμορφώνουν αναρίθμητες μαγικές εικόνες και μεγάλη ποικιλία βιοτόπων σπάνιας ομορφιάς. Σε συνδυασμό δε με τη γεωγραφική θέση και το μικροκλίμα, δημιουργούνται ευνοϊκές συνθήκες, όπου αναπτύσσεται πολυποίκιλη και μοναδική χλωρίδα, πλούσια και σπάνια πανίδα (αμφιβίων, ερπετών, πουλιών, θηλαστικών, σπόνδυλων). Όλα αυτά παρέχουν πολυάριθμες ευκαιρίες παρατήρησης, θαυμασμού και απόλαυσης του τοπίου και της άγριας ζωής. Η δασική βλάστηση, με το πολυάριθμο των ειδών της και το πολυποίκιλο των μορφών, δομών και εναλλαγών των χρωματισμών της, αποτελεί αντικείμενο μελέτης, παρατήρησης, θαυμασμού και αναψυχής. Τα πολυάριθμα είδη χλωρίδας και πανίδας, οι παραδοσιακές ασχολίες των κατοίκων σε συνδυασμό με το πανέμορφο τοπίο, αποτελούν μοχλό οικοτουριστικής ανάπτυξης για την περιοχή του Μαινάλου. Σύμφωνα με τον ορισμό του οικοτουρισμού, αυτός επιδιώκει να συμβάλει ενεργά στην προστασία τ ης φύσης, συνεπώς δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τη φέρουσα ικανότητα της περιοχής όπου εφαρμόζεται, ενώ ταυτοχρό νως θα προωθεί την π ροστασία του φυσικού,αλλά και του πολιτιστικού περιβάλλοντος και τη διατήρηση της συνοχής του κοινωνικού ιστού. Συνεπώς η περιοχή του Μαινάλου ενδείκνυται για την ανάπτυξη οικοτουριστικών δραστηριοτήτων. Η παρούσα διπλωματική εργασία εξετάζει το πώς οι οικοτουριστικές δραστηριότητες (σκι,πεζοπορία, ιππασία, παρατήρηση πουλιών κ.λπ.) επηρεάζουν το περιβάλλον, προκαλώντας επιπτώσεις στην περιοχή του Μαινάλου όπως η διάβρωση του εδάφους η καταστροφή της βλάστησης όχληση της πανίδας κ.λπ.. Χρησιμοποιώντας την υπάρχουσα βιβλιογραφία, τα αποτελέσματα συζητήσεων από επιτόπιες επισκέψεις, την μέθοδο εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων με τη χρήση μήτρας, καθώς και την χρήση τεχνολογιών πληροφορικής (ΓΣΠ), αποδείχθηκε πως οι οικοτουριστικές δραστηριότητες επιφέρουν περιβαλλοντικές επιπτώσεις στην περιοχή του Μαινάλου.

Ecotourism as an activity contributes mainly to sustainable development of local communities where is usually applicable. By the term sustainable development we mean that kind of development which does not simply aim to the economic growth of local, socioeconomic entities , as the case is here, but by definition is also concerned with the sustainability of the physical environment so that this is delivered to the next generations precisely as it was inherited to us. Henceforth this main, strategic, aim of such sort of development it is also concerned about the material culture, i.e. the culture of everyday life, of the communities that participate so that tradition is incorporated organically to development procedures without neither be emaciated nor eliminated- something of particular importance for a country like ours, with a very long historical experience. Ecotourism as the means of such development aims to the interconnection between human life and the physical environment. However, this form of tourism, it must be admitted, also does contribute, to a certain degree, to environmental degradation as it is usually implemented in sensitive environments. But, nevertheless research into this subject area indicate, mostly, that the environmental impact, in terms of physical degradation, brought about by ecotourism activities is limited. The type and extent of environmental impact associated with ecotourism varies, depending on the type of activities that are put together to form this kind o economic activity and conjunction to the, characteristics and ecology of the area. It must be noted that some side-effects are obvious and easily identifiable, while other are of indirect character and hence difficult to be quantified. In this here dissertation an attempt is made to approach and assess such side-effects i.e. the environmental impact resulting from ecotourism activities at Mount Mainalo in Peloponnesus. In the area of Mount Mainalo the intense relief, the geomorphologic formations, the diverse landscape and the wide range of altitudinal differences, shape countless, magical one could say, images springing from a great variety of habitats each singular in its beauty. All these habitats compose a diverse landscape where all in all put together and with the help of a favorable microclimate create favorable conditions for the development of unique flora and rare fauna (amphibians, reptiles, birds, mammals, invertebrates). The forest habitats notably hide in their vegetation numerous species of flora and fauna, an admirable in all also diversity of life forms. This landscape therefore provides a strong background and opportunities for many of the activities that form ecotourist development - such as sports, hiking, observation admiration and study, of the landscape and its inhabitants. The traditional occupations of the residents, the everyday life of the small communities can Ecotourism as an activity contributes mainly to sustainable development of local communities where is usually applicable. By the term sustainable development we mean that kind of development which does not simply aim to the economic growth of local, socioeconomic entities , as the case is here, but by definition is also concerned with the sustainability of the physical environment so that this is delivered to the next generations precisely as it was inherited to us. Henceforth this main, strategic, aim of such sort of development it is also concerned about the material culture, i.e. the culture of everyday life, of the communities that participate so that tradition is incorporated organically to development procedures without neither be emaciated nor eliminated- something of particular importance for a country like ours, with a very long historical experience. Ecotourism as the means of such development aims to the interconnection between human life and the physical environment. However, this form of tourism, it must be admitted, also does contribute, to a certain degree, to environmental degradation as it is usually implemented in sensitive environments. But, nevertheless research into this subject area indicate, mostly, that the environmental impact, in terms of physical degradation, brought about by ecotourism activities is limited. The type and extent of environmental impact associated with ecotourism varies, depending on the type of activities that are put together to form this kind o economic activity and conjunction to the, characteristics and ecology of the area. It must be noted that some side-effects are obvious and easily identifiable, while other are of indirect character and hence difficult to be quantified. In this here dissertation an attempt is made to approach and assess such side-effects i.e. the environmental impact resulting from ecotourism activities at Mount Mainalo in Peloponnesus. In the area of Mount Mainalo the intense relief, the geomorphologic formations, the diverse landscape and the wide range of altitudinal differences, shape countless, magical one could say, images springing from a great variety of habitats each singular in its beauty. All these habitats compose a diverse landscape where all in all put together and with the help of a favorable microclimate create favorable conditions for the development of unique flora and rare fauna (amphibians, reptiles, birds, mammals, invertebrates). The forest habitats notably hide in their vegetation numerous species of flora and fauna, an admirable in all also diversity of life forms. This landscape therefore provides a strong background and opportunities for many of the activities that form ecotourist development - such as sports, hiking, observation admiration and study, of the landscape and its inhabitants. The traditional occupations of the residents, the everyday life of the small communities can