Από τον Καποδίστρια στο Καλλικράτη: Μεθοδολογικό πλαίσιο αξιολόγησης διοικητικών περιφερειών με χρήση μεθόδων ποσοτικής χωρικής ανάλυσης σε περιβάλλον GIS

Abstract

Αντικείμενο της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι η δημιουργία ενός μεθοδολογικού πλαισίου αξιολόγησης των διοικητικών περιφερειών του σχεδίου "Καλλικράτης", με χρήση μεθόδων ποσοτικής χωρικής ανάλυσης. Για το σκοπό αυτό, μελετήθηκαν αντίστοιχες ερευνητικές εργασίες που αφορούν στο θεωρητικό πλαίσιο της αξιολόγησης διοικητικών μονάδων και επιλέγονται οι κατάλληλες χωρικές μέθοδοι και τεχνικές που μπορούν να συμβάλλουν στην παρουσίαση των αποτελεσμάτων και στη εξαγωγή συμπερασμάτων. Ειδικότερα, εξετάταται ένα σύνολο πληθυσμιακών, κοινωνικών, οικονομικών και γεωγραφικών κριτηρίων, με βάση την αιτιολογική έκθεση του σχεδίου, σε επίπεδο δήμου για την Ελλάδα. Αρχικά, πραγματοποιείται η στατιστική ανάλυση των κριτηρίων και στη συνέχεια η χωρική ανάλυση αυτών με γνώμονα τη μέτρηση της ομοιογένειας μεταξύ των δήμων. Η εφαρμογή του προτεινόμενου μεθοδολογικού πλαισίου οδηγεί στον προσδιορισμό των αναβαθμισμένων, υποβαθμισμένων και αμετάβλητων δήμων με βάση τη μετάβαση από το σχέδιο "Καποδίστριας" στο σχέδιο "Καλλικράτης" και την τυπολογική ταξινόμηση των δήμων με επιλεγμένα κριτήρια. Μέσω της οποίας και αξιολογείται η εφαρμογή του σχεδίου "Καλλικράτης". Τέλος, η εργασία ολοκληρώνεται με αναφορά στα θετικά και αρνητικά σημεία της προσέγγισης όπου παράλληλα προτείνονται τρόποι μελλοντικής διεύρυνσης και εναλλακτικής διερεύνησης του προβλήματος.

The main aim of this thesis is the definition of a methodological framework to evaluate the administrative regionalization of «Kallikratis» plan, using methods of quantitative spatial analysis. In this framework, recent bibliography and research, related to the theoretical evaluation of administrative units were studied appropriate spatial analysis methods and techniques were selected in order to be applied and assist the proposed approach. Demographic, financial, social and geographical characteristics of the newly established «Kallikratis» municipalities were examined. More specifically, descriptive and multivariable statistical analysis was performed in order to evaluate the global and local homogeneity of the resulting units. The implementation of the proposed methodological framework leads to the identification of three types of units namely, the upgraded, the downgraded and the invariable municipalities based on the cluster analysis of specific parameters - criteria of the «Kapodistrias» to «Kallikratis» transition. In this respect, the new administrative regions of Greece were structurally evaluated and assessed. This work concludes with the identification of the advantages and disadvantages of the proposed analytical framework as well as the formulation of some generic implications and directions for future research consistent with the imposed theoretical question.