Η ιδιωτικοποίηση των οδικών υποδομών. Προβλήματα-προοπτικές

Abstract

Η παρούσα μελέτη πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια της εκπόνησης της διπλωματικής μου εργασίας με θέμα:

«Η ιδιωτικοποίηση των οδικών υποδομών στην Ελλάδα. Προβλήματα-Προοπτικές.»

Στην διπλωματική εργασία γίνεται προσπάθεια να εξεταστούν (διερευνηθούν) οι δυνατότητες αναβάθμισης των οδικών υποδομών ως ιδιωτικές επενδύσεις (Συμβάσεις Παραχώρησης). Το τελευταίο διάστημα βρίσκεται στην επικαιρότητα το θέμα των συμβάσεων Παραχώρησης των οδικών υποδομών και συνολικά ο τρόπος διαχείρισης του εθνικού οδικού δικτύου από το Δημόσιο. Ακόμα, το αν μέσα από την πολιτική αυτή, διασφαλίζεται το κοινωνικό συμφέρον. Στόχος της παρούσας εργασίας είναι να περιγράψει το γενικό πλαίσιο που διέπει τις συμβάσεις αυτές, σαν ειδική κατηγορία των Συμπράξεων Δημόσιου-Ιδιωτικού Τομέα, να παρουσιάσει τις διάφορες πολιτικές για την αναβάθμιση του οδικού δικτύου, τόσο στην χώρα μας όσο και διεθνώς και να επιχειρήσει μια αποτίμηση της επιτυχίας ή όχι της μέχρι σήμερα εφαρμοζόμενης πολιτικής σχετικά με τις Συμβάσεις Παραχώρησης των οδικών υποδομών. Στην αρχή της εργασίας γίνεται μια παρουσίαση της ιδιαίτερης ανάγκης που υπάρχει σε κάθε κοινωνία για ένα σύγχρονο και λειτουργικό οδικό δίκτυο οδικών υποδομών. Στη συνέχεια περιγράφονται οι συνθήκες που οδήγησαν τα διάφορα κράτη στην συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα και επιχειρείται μια παρουσίαση του θεσμού των Συμβάσεων Παραχώρησης, σαν κομμάτι των διαφόρων μορφών συνεργασίας δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, που όμως εφαρμόζεται κατά κόρον στην περίπτωση οδικών έργων. Ακολουθεί μια παρουσίαση της πολιτικής της ΕΕ σχετικά με τις Συμβάσεις αυτές αλλά και μια αναλυτικότερη παρουσίαση της εμπειρίας που διεθνώς έχει αποκομισθεί από την εφαρμογή των διαφόρων μοντέλων Παραχώρησης διεθνώς. Στη συνέχεια, παρουσιάζεται η ελληνική περίπτωση μέσα από την παρουσίαση τόσο του εθνικού οδικού δικτύου, όσο και από την παρουσίαση έργων οδικής υποδομής που κατασκευάστηκαν με αποκλειστικά δημόσια χρηματοδότηση αλλά και άλλων που πραγματοποιήθηκαν ή πρόκειται να πραγματοποιηθούν με την μέθοδο της Παραχώρησης. Ακολουθεί, μια προσπάθεια διερεύνησης, μέσα από ερωτηματολόγια, των δυνατοτήτων αναβάθμισης του εθνικού οδικού δικτύου μέσα από Συμβάσεις Παραχώρησης αλλά και της αποδοχής της μέχρι τώρα εφαρμοζόμενης από το ελληνικό κράτος πολιτικής σχετικά με τις Συμβάσεις αυτές. Τέλος ακολουθούν τα συμπεράσματα, τα οποία εξήχθησαν σχετικά με την εφαρμογή του θεσμού τόσο σε γενικό επίπεδο, όσο και ειδικά στην χώρα μας, αναλύοντας παράλληλα και τις τρέχουσες εξελίξεις που επηρεάζουν άμεσα την τύχη των έργων που αυτή τη στιγμή κατασκευάζονται μέσα από τέτοιες συμβάσεις. Πληροφορίες σχετικά με την μεθοδολογία εκπόνησης μελετών Συμβάσεων Παραχώρησης υπάρχουν στο παράρτημα της εργασίας.

The present study was realized for the purpose of my diplomatic thesis, that has the following subject:

“The privatization of road infrastructure in Greece. Problems and perspectives.”

Through this diplomatic thesis it is attempted to examine the potentials for the upgrade of the road network, as private investments- through Concession projects. The matter that is in the news lately is the concession projects for road infrastructure and generally the ways that are used for the management of the national road network by the public sector. Also, the policy in order to defend the social interest is examined. The purpose of this thesis is to describe the general guidelines that govern these contracts, that are part of Public-Private Partnerships, to present the policies that are applied in order to upgrade the national road network, in Greece and abroad as well, and also to attempt an account of the policy that is applied, concerning concession contracts for road infrastructure. In the beginning of this study, the particular necessity for a modern and effective road network that exists in every society. Afterwards, it is attempted to describe the conditions that have forced several states to cooperate with the private sector and also to present the ordinance of concession contracts, that is been used ad nauseam for road infrastructure, as a sub event of PPP projects. A presentation of the EU policy for these contracts follows, and comes along with a more detailed presentation of the experience that has been earned in a international level from the implementation of several concession types of contracts, that are used. The presentation of the Greek situation, concerning road infrastructure, follows. The general condition of the national road network is described, as well as road infrastructure projects that took place the last few years, exclusively with public funds. Also, concession road projects ,that are under construction or already operate, are described. Afterwards, follows up an attempt to survey, through questionnaires, the possibilities that exist for the upgrade of the national road network through concession projects and also the acceptance of the policy that public sector applies, concerning these contracts. Finally, the conclusions of these study, concerning the implementation of this institution in Greece, are presented. Also, the present situation of the existing concession projects is analyzed. Useful information about the methodology of studies concerning Concession contracts can be found in the appendix.