Το Υδατικό Αποτύπωμα ως εργαλείο χάραξης αγροτικής πολιτικής. Η περίπτωση της δημοτικής ενότητας Θεσσαλιώτιδας.

Abstract

Το νερό αποτελεί έναν φυσικό πόρο με πρωτεύοντα ρόλο στη ζωή του ανθρώπου. Σήμερα, η μεγάλη πληθυσμιακή αύξηση και οι κλιματικές αλλαγές εντείνουν την ανησυχία για ποσοτική και ποιοτική επάρκεια γλυκού νερού. Η έλλειψη γλυκού νερού αποτελεί απειλή για την παγκόσμια σταθερότητα και ανάπτυξη και επομένως η ανάπτυξη πρακτικών διαχείρισής του κρίνεται επιτακτική. Στα πλαίσια επίτευξης ορθολογικής διαχείρισης των υδάτινων πόρων δημιουργήθηκε και αναπτύχθηκε η έννοια του Υδατικού Αποτυπώματος (Υ.Α.).

Το 2002 ο Α. Y. Hoekstra από το πανεπιστήμιο του Twente της Ολλανδίας εισήγαγε τον δείκτη του Υ.Α. ενός προϊόντος ή μιας υπηρεσίας ως τον συνολικό όγκο γλυκού νερού που καταναλώνεται για την παραγωγή του προϊόντος ή της υπηρεσίας αυτής. Μπορεί να αφορά ένα άτομο (καταναλωτή), μια κοινωνική ομάδα, μια επιχείρηση έναν οργανισμό ή και μία συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή.

Στα πλαίσια της παρούσας εργασίας μελετήθηκε και υπολογίστηκε το Υ.Α. της Δημοτικής Ενότητας (Δ.Ε.) Θεσσαλιώτιδος. Η Δ.Ε. αυτή επιλέχθηκε καθότι αποτελεί αντιπροσωπευτική ενότητα του Θεσσαλικού κάμπου με έκταση ~ 100.000στρ., όπου τα είδη που καλλιεργούνται στην έκτασή αυτή απαντώνται ευρέως στην ελληνική επικράτεια. Επίσης, για τη συγκεκριμένη περιοχή μελέτης δαπανώνται μεγάλα χρηματικά ποσά για την κατασκευή έργων υποδομής για την κάλυψη των αρδευτικών αναγκών της αγροτικής παραγωγής ακόμη και σήμερα.

Το Υ.Α. των καλλιεργειών της περιοχής μελέτης υπολογίζεται με δύο μεθόδους και ακολουθεί η συγκριτική τους ανάλυση των αποτελεσμάτων των δυο διαφορετικών μεθοδολογιών. Το Υ.Α. μπορεί να μην αποτελεί άμεση λύση στα προβλήματα έλλειψης και κακοδιαχείρισης του αρδευτικού νερού, συνιστά, όμως, έναν χρήσιμο δείκτη που μόνος ή σε συνδυασμό με άλλους θα μπορούσε να αποτελέσει εργαλείο χάραξης ορθολογικής περιβαλλοντικά Αγροτικής Πολιτικής με γνώμονα την αειφορική γεωργία και την προστασία των υδάτινων πόρων.

Water is a natural resource, which is playing an important role in human’s life. Nowadays, population growth and climate change enhance concern for the adequacy of fresh water resources. Lack of water resources is a threat for global stability requiring the development of sustainable water resources management policies.

The concept of Water Footprint (W.F.) was first introduced by Hoekstra (2002) as an indicator of fresh water consumption defined as the total volume of fresh water consumed to produce a good or a service. It may be related to a person (consumer), a group of consumers, an enterprise, an organization or even a specific geographic area.

In this study, the W.F. of Thessaliotidos’ municipal unity was studied and calculated. This region was selected as it is a representative unit of Thessalian crop-valley where the cultivated crops within this region are very common in the Greek territory. Also, a great amount of money was spent even today in order to develop irrigation infrastructure to cover the irrigation needs of crops.

The W.F of the crops was calculated with two methods and their comparative analysis was also presented in this thesis. W.F. cannot be a direct solution for the problems of lack and mismanagement of irrigation water, but it could be a useful indicator that in combination with others can be a useful tool for the development of rational environmental Agricultural Policy in view of sustainable agriculture and water resources protection.