Πολιτικές διαχείρισης δασών και αντιμετώπισης αυθαίρετων οικισμών σε δασικές περιοχές

Abstract

Η παρούσα διπλωματική εργασία, εξετάζει πολιτικές διαχείρισης των δασών στην Ελλάδα και τον κόσμο, από τη σκοπιά του Κτηματολογίου και της Διαχείρισης Γης. Ασχολείται ιδιαιτέρως δε, με τους αυθαίρετους οικισμούς εντός του δασικού χώρου, κάτι που αποτελεί εδώ και χρόνια φλέγον ζήτημα του ελληνικού χώρου.

Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε για τη συλλογή των στοιχείων και την εκπόνηση της διπλωματικής περιλαμβάνει διαδικτυακή έρευνα, μελέτη βιβλίων και επιστημονικών άρθρων, μελέτη νομοθεσίας, προσωπικές συνεντεύξεις με διάφορους ειδικούς, αυτοψία της περιοχής μελέτης, προμήθεια αεροφωτογραφικού και γεωδαιτικού υλικού και πραγματοποίηση εφαρμογών με ειδικό λογισμικό μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή.

Η διπλωματική αυτή εργασία, αποτελείται από τρία κεφάλαια. Το περιεχόμενο των κεφαλαίων είναι:

Στο πρώτο κεφάλαιο, γίνεται αναφορά σε δραστηριότητες, πολιτικές και λειτουργίες των δασών. Κατά κύριο λόγο, περιλαμβάνει σύγχρονες τάσεις και προοπτικές, που εφαρμόζονται ή θα εφαρμοστούν σε διεθνές επίπεδο. Γίνεται ανάλυση των βασικών ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων στα δάση και δίνονται κάποιες τάσεις του σήμερα, για τη διαχείριση του δασικού χώρου. Ακόμα, αναλύεται διεξοδικά ο ρόλος της Πολιτείας στη χάραξη δασικών στρατηγικών και πολιτικών, μέσα σε ένα παγκοσμιοποιημένο και διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον. Μελετώνται επιπλέον, έννοιες όπως η βιώσιμη ανάπτυξη και η κλιματική αλλαγή από τη σκοπιά του δάσους. Γίνεται περιγραφή των παράνομων δραστηριοτήτων στο δασικό χώρο και τέλος παρουσιάζονται ενδιαφέροντα στοιχεία για τα δάση της Ευρώπης.

Στο δεύτερο κεφάλαιο, δίνεται βαρύτητα στον ελληνικό χώρο. Αναφέρονται οι βασικοί ορισμοί και κάποια γενικά στοιχεία που σχετίζονται με το δασικό χώρο. Επιπροσθέτως, παρουσιάζονται κύρια σημεία της δασικής νομοθεσίας και του θεσμικού πλαισίου για τα δάση και δασικές εκτάσεις και περιγράφονται οι υπηρεσίες που είναι υπεύθυνες για τα δάση στη χώρα μας. Ακόμα, στο κεφάλαιο αυτό δίνονται στοιχεία για τη διαχείριση των δασών και αναλύονται τα σπουδαιότερα εμπράγματα δικαιώματα. Αναφέρονται ακόμα, μέτρα προστασίας του δασικού χώρου και παρουσιάζεται η δημιουργία των δασικών χαρτών. Τέλος, θίγονται τα ζητήματα των ιδιωτικών δασών και των προβλημάτων των ελληνικών δασών, με έμφαση στους αυθαίρετους οικισμούς.

Στο τρίτο κεφάλαιο εξετάζονται οι αυθαίρετοι οικισμοί εντός του δασικού χώρου, μέσω της μελέτης εις βάθος μιας συγκεκριμένης περιοχής στην Κορινθία. Γίνεται περιγραφή του προβλήματος και των αντικρουόμενων απόψεων που υπεισέρχονται, από την αρχή δημιουργίας του μέχρι σήμερα. Για την ασφαλέστερη εξαγωγή συμπερασμάτων, πραγματοποιήθηκαν δύο εφαρμογές μέσω ειδικού λογισμικού σε ηλεκτρονικό υπολογιστή, οι οποίες και περιγράφονται εκτενώς. Τέλος, αναπτύσσονται κάποιες σκέψεις και συμπεράσματα για τον οικισμό μελέτης. Αξίζει να σημειωθεί ότι μεγάλο μέρος των πληροφοριών για την περιοχή μελέτης δόθηκαν από το Διευθυντή Δασών Κορινθίας κ. Π. Καλλίρη και το Δασολόγο κ. Α. Μιχαλάκη, μέσω προσωπικών συνεντεύξεων και παραχώρησης τμήματος των προσωπικών τους αρχείων. Επιπλέον σημαντικές πληροφορίες, δόθηκαν με προσωπική συνέντευξη και παραχώρηση υλικού από τον κάτοικο της περιοχής κ. Ι. Ντούγια.

This Diploma Thesis negotiates various land policies in the forests of Greece and the rest of the world, from the perspective of Cadastre and Land Management. It especially deals with informal settlements inside forests and forest areas, which constitutes an issue of great importance for many years in Greek society.

The methodology that was followed includes internet research, study of publications and scientific papers, study of legislation, interviews with various experts, on-site inspection of the area under examination, purchase of aerial-photographic and geodetic material, formation of applications with special computer software.

This Diploma Thesis consists of three chapters:

The first chapter refers to activities, policies and functions of forests. It includes some current trends and prospects, which are or will be followed at international level. Some basic property rights in forests and current trends of forest management are highlighted. Furthermore, the role of the Greek state in terms of developing forest strategies and policies, within a globalized and constantly changing environment, is thoroughly described .Concepts, such as sustainable development and climate change are also studied. Finally, illegal actions and other interesting data about forests in Europe cannot be neglected.

In the second chapter, the Greek reality and its problematic situations are brought into focus. Some basic definitions and general information as far as forests are concerned, are pervasive. Main points of the Greek forest legislation and institutional framework, as well as the departments responsible for forestry in Greece are mentioned. Additionally, this chapter not only presents information about forest management but also analyzes the most important types of property rights. Measures for the protection of the forests and the creation of forest maps are elaborated. Finally, various issues of private forests and problems of the Greek forests, concerning informal settlements, are underlined.

The third chapter examines informal settlements in forests and forest areas, by investigating a particular area in Corinthia. It discusses extensively conflicting points of view, from the beginning of the creation of this settlement until the present days.Two computer software applications were applied in detail for reliable conclusions to be ensured. Finally, some personal thoughts and conclusions about the investigated area considered to be helpful towards the end of the chapter.

It is worth mentioning, that important information for the examined area was provided by the Director of Forestry in Corinthia, Mr. Kalliris P. and the forester, Mr. Michalakis Α., through personal interviews and obtaining part of their files. Additionally, a great amount of information was collected through personal interview and useful material from the resident of the informal settlement, Mr. I Ntougias.