Η εξέλιξη της πόλης της Καλαμάτας με επίκεντρο το ιστορικό της κέντρο

Abstract

Η παρούσα Διπλωματική εργασία έχει ως αντικείμενο μελέτης την Καλαμάτα με επίκεντρο το Ιστορικό της Κέντρο. Το ενδιαφέρον που παρουσιάζει η Καλαμάτα απορρέει από τον σταδιακό μετασχηματισμό της, μετά τον καταστροφικό σεισμό του 1986, σε διοικητικό και εμπορικό κέντρο καθώς και σε σημαντικό κέντρο υπηρεσιών, πολιτισμού και παιδείας. Η μεγάλη αυτή φυσική καταστροφή σήμανε για την Καλαμάτα την αρχή μίας νέας πορείας στον χώρο της κοινωνικοοικονομικής ανάπτυξης λόγω της άμεσης ανασυγκρότησής της. Μάλιστα, για αυτές τις συγχρονισμένες κινήσεις αποκατάστασης των υποδομών της, η Καλαμάτα απέσπασε τρία βραβεία και έναν έπαινο από κορυφαίους οργανισμούς. Σημαντική κατάκτηση της πόλης είναι ότι, μετά τις φυσικές καταστροφές, άλλαξε η μετασεισμική πολιτική της χώρας και ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζονται οι σεισμόπληκτοι. Η Καλαμάτα, ακόμα και πριν από τον σεισμό, παρουσίαζε αξιόλογη εμπορική και οικονομική δραστηριότητα. Είχαν γίνει προσπάθειες βελτίωσης του πολεοδομικού σχεδιασμού οι οποίες όμως μέχρι τον σεισμό του 1986 δεν είχαν φτάσει στο επιθυμητό σημείο. Το Ιστορικό Κέντρο, ίσως αποτελεί το σπουδαιότερο κομμάτι στην πόλη της Καλαμάτας και γι’ αυτό το λόγο μελετάται η εξέλιξη και οι προοπτικές ανάδειξής του. Ο λειτουργικός του ρόλος στην ανάπτυξη της πόλης είναι εξαιρετικά σημαντικός, καθώς προσδίδει σε αυτήν μία παραδοσιακότερη και θελκτικότερη μορφή και την καθιστά πόλο έλξης επισκεπτών, αυξάνοντας έτσι την οικονομική της δύναμη. Άλλωστε, η διατήρηση του πολιτιστικού και ιστορικού περιβάλλοντος αποτελεί έναν από τους κυριότερους παράγοντες ανάπτυξης της πόλης. Για τη διεξοδικότερη ανάλυση του θέματος, η εργασία αναπτύσσεται σε πέντε κεφάλαια: Κεφάλαιο 1ο : Στο κεφάλαιο αυτό γίνεται αναφορά στα γενικά χαρακτηριστικά του Δήμου Καλαμάτας ,όπως στα γεωγραφικά χαρακτηριστικά, στην ιστορική αναδρομή, στη διοικητική διάρθρωση, στις τάσεις που επικρατούν καθώς και στο ρόλο του Δήμου στην Περιφέρει Πελοποννήσου. Κεφάλαιο 2ο : Σε αυτό το κεφάλαιο αναλύεται η υφιστάμενη κατάσταση όσον αφορά το φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον του Δήμου. Παραθέτονται πληθυσμιακά και δημογραφικά στοιχεία. Επιπλέον, γίνεται αναφορά στις τεχνικές υποδομές και τα δίκτυα (δίκτυο ύδρευσης, αποχέτευσης, απορριμμάτων κ.α.) και στο αρχιτεκτονικό, πολιτιστικό και ιστορικό περιβάλλον. Τέλος, παρουσιάζεται η πολεοδομική εξέλιξη της πόλης. Κεφάλαιο 3ο : Περιγράφονται το χρονικό του σεισμού, οι ενέργειες οι οποίες δρομολογήθηκαν αμέσως μετά τον σεισμό, οι τρεις φάσεις της ανασυγκρότησης (βραχυπρόθεσμη, μεσοπρόθεσμη, μακροπρόθεσμη). Εν τέλει, γίνεται λόγος για τις χρηματοδοτήσεις φορέων όπως επίσης και για τα αποτελέσματα της σεισμικής ανασυγκρότησης. Κεφάλαιο 4ο : Στο κεφάλαιο αυτό μελετάται η περιοχή του Ιστορικού Κέντρου, αναφέρεται η διαχρονική εξέλιξη της περιοχής και δίνεται έμφαση στην υπάρχουσα κατάσταση των χρήσεων γης .Αναφέρονται, τέλος, τα έργα ανάπλασης τα οποία πραγματοποιήθηκαν στο Ιστορικό Κέντρο. Κεφάλαιο 5ο : Στο τελευταίο κεφάλαιο της εργασίας παρουσιάζονται τα συμπεράσματα των προηγούμενων παρεμβάσεων στην περιοχή του Ιστορικού Κέντρου και προτείνονται κατευθύνσεις για την αναβάθμιση και την εξυγίανση της περιοχής.

This dissertation, studies the city of Kalamata focusing on its Historical Centre. The interest in Kalamata derives from its progressive transformation, after the devastating earthquake of 1986, into an administrative and commercial center as well as an important center of culture and education. This major natural disaster marked for Kalamata the beginning of a new course in the area of socio-economic development due to the immediate reconstruction of the city. Through comprehensive projects aimed at the rehabilitation of infrastructure, Kalamata won three awards and a praise from leading organizations. Significant achievement of the city is that after these natural disasters, the post-earthquake policy of the country changed and the so did the way people affected by earthquakes are treated. Kalamata, even before the earthquake, represented a significant commercial and economic activity center. Efforts for improvement through urban planning policies had been proposed but had not materiazed before the 1986 earthquake. The city’s Historical Center, perhaps constitutes the most important area of Kalamata and for this reason its development and its future prospects are studied here. The functional role in the development process of the city is extremely important, as it preserves the more traditional aspects of the city thus acting as a pole of attraction of visitors, there by increasing its economic potential. Moreover, the preservation of cultural and historical environment is one of the main factors of sustainable development of the city.