Η συμμετοχή και ο ρόλος των ελληνικών οργανισμών στα ευρωπαικά δίκτυα χρηματοδοτούμενων ερευνητικών συνεργασιών

Abstract

Η παρούσα διπλωματική εργασία πραγματεύεται τη συμμετοχή και το ρόλο των ελληνικών οργανισμών στα ευρωπαϊκά δίκτυα χρηματοδοτούμενων ερευνητικών συνεργασιών. Ειδικότερα, περιλαμβάνει ένα αναλυτικό θεωρητικό μέρος στο οποίο παρατίθενται οι βασικές έννοιες κλειδιά που σχετίζονται με το αντικείμενο της εργασίας όπως: α) οι ερευνητικές συνεργασίες, για τις οποίες αναλύονται τα είδη και τα χαρακτηριστικά τους, β) οι επιδοτούμενες ερευνητικές κοινοπραξίες και ο Ευρωπαϊκός Χώρος Έρευνας, γ) οι πολιτικές για Ε&Α και πως αυτές θεμελιώνονται μέσω των Προγραμμάτων Πλαίσιο και δ) τα δίκτυα συνεργασιών, εστιάζοντας στο ρόλο τους στη διαδικασία παραγωγής και μετάδοσης νέας γνώσης. Στο κεφάλαιο της μεθοδολογίας αναδεικνύεται ο ρόλος και η χρησιμότητα της ανάλυσης κοινωνικών δικτύων, καταγράφονται οι δείκτες που χρησιμοποιούνται στην εμπειρική ανάλυση και τέλος περιγράφονται τα δεδομένα που χρησιμοποιήθηκαν για τη διεξαγωγή των αποτελεσμάτων. Το εμπειρικό μέρος της παρούσας εργασίας διαρθρώνεται σε 4 επίπεδα. Στο πρώτο πραγματοποιείται μια διεξοδική ανάλυση της συμμετοχής των ελληνικών οργανισμών στα επιδοτούμενα ερευνητικά δίκτυα με βάση: α) το είδος (πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα, επιχειρήσεις και άλλοι δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς), β) την περιφέρεια στη οποία ανήκουν και γ) το ρόλο που κατέχουν στα ερευνητικά έργα (συντονιστές ή όχι). Επιπλέον, μελετάται η εξέλιξη των παραμέτρων αυτών κατά τη διάρκεια των επτά Προγραμμάτων Πλαίσιο (1984‐ 2009). Το δεύτερο επίπεδο προσεγγίζει τη συμμετοχή των ελληνικών οργανισμών ως δίκτυα τα οποία δομούνται από όλα εκείνα τα ερευνητικά έργα που περιλαμβάνουν τουλάχιστον έναν ελληνικό οργανισμό ανάμεσα στους συμμετέχοντες φορείς. Η ταξινόμηση των δικτύων αυτών γίνεται με βάση την ερευνητική περιοχή που υπάγονται και τα αποτελέσματα που προκύπτουν 6 περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων δικτυακές αναλύσεις με βάση το είδος, την περιφέρεια, την κεντρικότητα και το συντονιστικό ρόλο των οργανισμών. Στο τρίτο επίπεδο παρουσιάζονται, για κάθε ερευνητική περιοχή, οι δέκα πιο κεντρικοί ευρωπαϊκοί οργανισμοί που αποτελούν συνεργάτες με ελληνικούς καθώς και οι δέκα πιο κεντρικοί ελληνικοί οργανισμοί εξετάζοντας παράλληλα τα χαρακτηριστικά τους. Τέλος, στο τέταρτο επίπεδο, περιλαμβάνονται μια σειρά από δικτυακές απεικονίσεις οι οποίες δίνουν μια επιτελική εικόνα για την ένταση συμμετοχής, το πλήθος των οργανισμών κάθε περιφέρειας και τη διασύνδεση μεταξύ τους.

This thesis examines the involvement and role of Greek organizations in EU funded Research Joint Ventures networks. More specifically, the essay’s first part (theoretical and more analytical), includes the basic axes related to the main topic, such as: a) research collaborations, which are analyzed by their types and characteristics, b) Research Joint Ventures funded by the European Union, c) policies for R&D and how they are established through Framework Programmes and d) collaboration networks on focusing on production and transfer of knowledge. In the next methodology chapter both the role and use of the social network analysis are examined, as also as the indicators that are used in the essay’s empirical analysis. At the last part a description of the data used for the results is presented. The empirical part is structured in four levels. At the first level, the analysis about the Greek organizations’ participation in research networks includes: a) the type of organization (universities, research centers, industries, and other public and private actors), b) the region (geographically) and c) the organizations role as a stakeholder in the research projects (whether an organization is prime contractor or partner). In addition, the evolution of these parameters during the seven Framework Programmes (1984‐2009) is studied. The second level approaches the involvement of Greek organizations as networks that include at least one Greek organization between participants' actors. The classification of these networks is based on the research area that each project belongs and the results include, among others, network analysis according to the type, the region, the centrality and the role of the organizations. At the third level the ten most central European organizations are presented for each research area; European organizations that are partners with Greek ones, while examining also the Greek organizations characteristics. 8 Finally, in the fourth level, is included a number of networking visualizations that provide the holistic picture of the organizations participation intensity, the number in each region and the interconnectivity among them.