Προώθηση Καθαρών Τεχνολογιών στις Χώρες του Κόλπου: Έμφαση στην Ενεργειακή Αποδοτικότητα και τη Διασύνδεση Ηλεκτρικών Αγορών

Abstract

Οι χώρες που αποτελούν το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου (Gulf Cooperation Council-GCC) (Μπαχρέιν, Κουβέιτ, Ομάν, Κατάρ, Σαουδική Αραβία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα(ΗΑΕ)) κατέχουν εξέχουσα θέση στην παγκόσμια αγορά υδρογονανθράκων, καθώς τα εδάφη τους χαρακτηρίζονται από υψηλές συγκεντρώσεις κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου. Οι χώρες του GCC εκμεταλλεύονται εμπορικά τα κοιτάσματα αυτά σε μεγάλο βαθμό, έχοντας εδώ και χρόνια βασίσει την οικονομία τους στις εξαγωγές των προαναφερθέντων ενεργειακών πόρων προς τον υπόλοιπο κόσμο, αλλά και εξαρτώνται από τους πόρους αυτούς για την κάλυψη των εγχώριων ενεργειακών αναγκών. Η αλματώδης ανάπτυξη της οικονομίας των χωρών του GCC τα τελευταία χρόνια και σε άλλους τομείς πέραν της ενεργειακής βιομηχανίας και η αναπόφευκτη αύξηση ενεργειακής ζήτησης, ιδιαιτέρως για ηλεκτρική ενέργεια, που αυτή συνεπάγεται, έχουν αναγκάσει τις ηγεσίες των χωρών στην ανάληψη δράσεων που θα διασφαλίσουν τη βιωσιμότητα του ενεργειακού εφοδιασμού, θα περιορίσουν τις ανάγκες για ανάπτυξη ενεργειακών υποδομών και θα ενισχύσουν την ενεργειακή ασφάλεια της περιοχής. Μεταξύ των δράσεων αυτών περιλαμβάνονται προσπάθειες στις κατευθύνσεις της ενεργειακής αποδοτικότητας και της διασύνδεσης των ηλεκτρικών αγορών της περιοχής του GCC, οι οποίες και εξετάζονται στην παρούσα διπλωματική εργασία. Στην προσπάθεια αυτή, οποιεσδήποτε συνεργασίες προκύψουν ανάμεσα στις χώρες του GCC με άλλες χώρες που αναμφίβολα βρίσκονται σε πιο προηγμένο στάδιο στη διείσδυση ανάλογων τεχνολογιών στο ενεργειακό τους μίγμα, όπως είναι οι χώρες της Ε.Ε., μόνο ευνοϊκό αποτέλεσμα μπορούν να έχουν για όλα τα συμβαλλόμενα μέρη. Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, η παρούσα διπλωματική θα εξετάσει το θεσμικό, νομοθετικό και τεχνολογικό πλαίσιο σχετικά με την προώθηση τεχνολογιών ενεργειακής αποδοτικότητας στην περιοχή του GCC, καθώς και τις αντίστοιχες ενέργειες στο πεδίο της διασύνδεσης των ηλεκτρικών αγορών. Στη συνέχεια, επιχειρείται η καταγραφή της τρέχουσας κατάστασης στα αντίστοιχα πεδία για τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θεωρείται δεδομένη η μεγαλύτερη ανάπτυξη πρωτοβουλιών, τόσο σε πολιτικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο εφαρμογών, εντός της Ε.Ε. συγκριτικά με τις χώρες του GCC, όσον αφορά στην προώθηση τεχνολογιών ενεργειακής αποδοτικότητας και εξοικονόμησης. Σχετικά με τη διασύνδεση των ηλεκτρικών αγορών, τα πολλαπλά επίπεδα λήψης αποφάσεων εντός της Ε.Ε. καθιστούν αργή την εξέλιξη του έργου, για την ολοκλήρωση του οποίου όμως έχουν πραγματοποιηθεί σημαντικά βήματα. Η πολιτική κατάσταση που επικρατεί στις χώρες του GCC επιτρέπει την ταχύτερη λήψη και εφαρμογή αποφάσεων. Ως συμπέρασμα και ταυτόχρονα ως σημαντικότερη διερεύνηση της τρέχουσας διπλωματικής εργασίας, παρουσιάζεται η σταχυολόγηση των εισηγήσεων συνεργασίας ανάμεσα στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του GCC που δύνανται να προάγουν αποτελεσματικά τις καθαρές τεχνολογίες στην περιοχή του Περσικού Κόλπου. Οι εισηγήσεις που κατεγράφησαν προέρχονται από τη σύγκριση της κατάστασης που επικρατεί ανάμεσα στις δύο περιοχές και έχουν ως βασικό γνώμονα την προαγωγή των πιο ευνοϊκών επιλογών, με την ταυτόχρονη αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων (τεχνογνωσία, ερευνητικό δυναμικό, θεσμικό προηγούμενο) με αποδοτικό τρόπο.

The countries that form the Gulf Cooperation Council (GCC) (Bahrain, Kuwait, Oman, Qatar, Saudi Arabia, United Arab Emirates (UAE)) possess a prominent role in the global hydrocarbon market, due to the high concentration of oil and natural gas deposits that characterizes their soils. GCC countries exploit commercially these deposits to a large extent, having based their economies for many years in exports of the aforementioned energy resources, but they also depend upon these resources to meet their indigenous energy demands. The swift economic development of the GCC countries in recent years, in other fields besides the energy industry, and the inevitable subsequent rise in energy demand, especially for electricity, has compelled the leaderships of the GCC area to proceed in actions that will ensure the viability of energy supply, will minimize the needs for further infrastructure in the energy sector and will enhance the energy security of the region. Among these actions are included efforts in the fields of energy efficiency and electricity interconnection, which are examined in this diploma thesis. In this effort, any cooperation between the GCC states and other countries, which are currently at a more advanced stage regarding the integration of corresponding technologies in their energy mix, like the European countries, can be beneficial for all contributing parties. Considering the above, this diploma thesis will examine the framework regarding the promotion of energy efficiency technologies in the GCC area, as well as the efforts in the field of electricity interconnection. Subsequently, an effort is being made towards registering the present state for the aforementioned fields in the countries of the European Union (EU). It is safe to assume, that the development of political and technological initiatives in the EU, regarding energy efficiency and saving, is more extensive, in comparison to the GCC states. As regards the electricity interconnections, the multiple decision-making levels in the EU delay the development of the interconnection project. Nevertheless, important steps have been made towards the electricity market integration in the EU. The political framework in the GCC states facilitates faster decision making and implementation. As a conclusion and, at the same time, as the most important investigation of the present diploma thesis, cooperation suggestions between the EU and GCC countries are presented, regarding the comprehensive promotion of clean energy technologies in the Persian Gulf. The suggestions presented were derived from the comparison of the present state in the two regions and are geared towards promoting the most favorable options, while exploiting the available resources (technological expertise, research capacity, institutional precedent) efficiently.