Επιπτώσεις της Τουρκικής εισβολής και των τουρκικών περιοριστικών μέτρων στην εξέλιξη της Κυπριακής Ναυτιλιακής και Λιμενικής Βιομηχανίας

Abstract

Η σχέση της Κύπρου με τη θάλασσα και το εμπόριο ανάγεται στην αρχαιότητα κάτι που επιβεβαιώνεται από τις διάφορες ιστορικές αναφορές. Στην ανάπτυξη της Κυπριακής ναυτιλίας και των Κυπριακών λιμανιών σημαντικό ρόλο διαδραμάτισαν τόσο η γεωστρατηγική θέση της Κύπρου όσο και οι πολιτικές εξελίξεις όχι μόνο στο νησί αλλά και στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολική Μεσογείου. Η σημαντική γεωστρατηγική θέση της Κύπρου από τη μια βοήθησε στην ανάπτυξη της Κυπριακής ναυτιλιακής και λιμενικής βιομηχανίας και από την άλλη έκανε την Κύπρο στόχο των διαφόρων κατακτητών. Οι Κυπριακές Κυβερνήσεις αναγνωρίζοντας την κοινωνική, πολιτική και οικονομική σημασία της ναυτιλίας έδωσαν μεγάλη προτεραιότητα στην ανάπτυξη των υποδομών και τη δημιουργία του κατάλληλου νομικού πλαισίου που θα βοηθούσαν την ανάπτυξη της ναυτιλιακής και λιμενικής βιομηχανίας με αποτέλεσμα αφενός μεν η Κύπρος να καταφέρει σήμερα να εξελιχθεί σε ένα διεθνές ναυτιλιακό κέντρο με επίκεντρο την πόλη της Λεμεσού, και αφετέρου οι δύο αυτοί τομείς να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην οικονομία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Τροχοπέδη στην προσπάθεια αυτή ήταν η Τουρκική εισβολή του 1974 αλλά και τα Τουρκικά Περιοριστικά Μέτρα που ακολούθησαν τα οποία επηρέασαν και εξακολουθούν να επηρεάζουν τους τομείς αυτούς ειδικότερα και την οικονομία της Κύπρου γενικότερα. Στην παρούσα εργασία παραθέτουμε τα γεγονότα με τα οποία καταλήξαμε στην Τουρκική εισβολή του 1974 και την εφαρμογή των Τουρκικών Περιοριστικών Μέτρων, εξετάζουμε την νομιμότητα της Τουρκικής εισβολής και των Τουρκικών Περιοριστικών Μέτρων, εξετάζουμε πως επηρέασαν την εξέλιξη της ναυτιλιακής και λιμενικής βιομηχανίας της Κύπρου και τι μέτρα πήραν οι διάφορες Κυπριακές Κυβερνήσεις και άλλοι ναυτιλιακοί και λιμενικοί φορείς για αντιμετώπιση των μέτρων αυτών. Άξιο αναφοράς είναι η Ευρωπαϊκή πορεία της Κύπρου και η τελική ένταξη της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μέσα από την οποία η Κύπρος κατάφερε να αναβαθμίσει ποιοτικά την Κυπριακή εμπορική ναυτιλία αλλά και να διατηρήσει και να ενισχύσει τα κίνητρα που είχε για τη ναυτιλιακή της βιομηχανία. Δυστυχώς όμως ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είχε τα αναμενόμενα αποτελέσματα όσο αφορά την επίλυση του Κυπριακού προβλήματος και την άρση των Τουρκικών Περιοριστικών Μέτρων. Σαν τελικό στόχο η έρευνα αυτή εκτιμά το ύψος των συνεπειών της Τουρκικής εισβολής και των Τουρκικών Περιοριστικών Μέτρων, όπου είναι δυνατό σε νομισματικά μεγέθη, στη ναυτιλιακή και λιμενική βιομηχανία της Κυπριακής Δημοκρατίας και κατ’ επέκταση στην οικονομία της Κύπρου. Αυτά γίνονται εφικτά μέσα από παράθεση ιστορικών γεγονότων, ανάλυση στατιστικών στοιχείων αλλά και διαφόρων συνεντεύξεων με άτομα άμεσα x σχετιζόμενα με τη ναυτιλιακή και λιμενική βιομηχανία της Κύπρου καθώς και ερωτηματολόγιο που συμπληρώθηκε από τα άτομα αυτά. Λόγω της μεγάλης εξειδίκευσης, μοναδικότητας και ευαισθησίας του θέματος η συλλογή πληροφοριών υπήρξε ιδιαίτερα δύσκολη. Επίσης το γεγονός ότι το θέμα της παρούσας έρευνας είναι άμεσα συνδεδεμένο όχι μόνο με τις πολιτικές εξελίξεις της Κύπρου αλλά και αυτές τις ευρύτερης περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου αυξάνει τη δυσκολία της έρευνας. Η παρούσα εργασία καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι συνολικές απώλειες της Κυπριακής οικονομίας από τη ναυτιλιακή και λιμενική βιομηχανία λόγω των Τουρκικών Περιοριστικών Μέτρων για το έτος 2010 είναι €610,003,620 και για την τελευταία 10ετία (2001 – 2010) σε παρούσα αξία (2010) είναι €4,861,766,706 ποσά τα οποία είναι τεράστια για μια μικρή οικονομία όπως είναι η οικονομία της Κυπριακής Δημοκρατίας με πολύ αρνητικές επιπτώσεις για την ανάπτυξη της χώρας.

TheTurkish invasion in cyprus and the Turskihs Restrictive measures that have been implemented in 1987 and 1997 have negatively influenced the evolution of the Cyprus Shipping and Port Industry. In this research an estimate has been made in monetary measures of the income losses of the Cyprus economy from the two above mentioned industries due to there decline from the Turkish Restrictive measures.