Η Αθήνα μέσα από το έργο του Μάνου Χατζηδάκι

Abstract

Στη διάλεξη διερευνάται η αποτύπωση της αστικής συνθήκης της Αθήνας μέσα στο έργο του Μάνου Χατζιδάκι. Παρουσιάζονται τρία παραδείγματα, με αναφορά σε διαφορετικές κοινωνικές συνθήκες και στην αντίστοιχη χωρική γείωση, σε τρεις διαφορετικές χρονικές περιόδους: οι Μπαλάντες της οδού Αθηνάς, η Οδός Ονείρων και η Εποχή της Μελισσάνθης. Αρχικά προσεγγίζεται η δυνατότητα του μουσικού έργου να καταγράψει το χώρο και την εποχή του. Στη συνέχεια παρουσιάζεται το κοινωνικό και θεωρητικό πλαίσιο των μεταπολεμικών τάσεων στην ελληνική τέχνη και η έκφρασή τους στη μουσική δημιουργία. Κατόπιν, γίνεται αναφορά στην προσωπικότητα και το έργο του Μ. Χατζιδάκι συνολικά, και στην πορεία αναλύονται τα παραπάνω τρία έργα. Τέλος, προκύπτουν ορισμένες συμπερασματικές παρατηρήσεις, ως προς την αντίληψη του Μ. Χατζιδάκι για την πόλη και την παρουσίασή της στο έργο του, αλλά και σχετικά με τη δυναμική αυτής της αντίληψης, ως κληρονομημένου συνόλου παραστάσεων, για μας σήμερα.

This paper is investigating the “mapping” of what is called urban condition of Athens in the work of post – war Greek composer Manos Hadjidakis. It makes use of three examples (LPs), each related to different social circumstances, in a different spacial context and a different era. These are: The ballads of Athena’s Street (1981), Street of Dreams(1962) and The Era of Melissanthe (1980). The first one is exploring the hazardous daily round and the resigned psychology of ahtenian drop – outs in the center of the city, viewing it under the spectrum of the city’s own historical compexes and identity issues, as they are materialized and invoked , for and by its whole society, at the very same places where its margins are, as well, “traditionally”crowded. The second one is exploring the everyday life of a working and low middle – class neighborhood in the beginnig of the ’60s decade. In these years the city of Athens begins its gigantc expansion, along with the renewal of its built environment. Mass habitation goes along with social restructure, and lower classes are peered by the spread of material standards and ideology of uppers classes. This very point of confusion is what this popular vaudeville is attempting to record. The third one is refering to the period of Liberation, that is, the immediate after-war period. On a more autobigraphical tone, it describes the aspirations and frustrations that era aroused in greek society. Vehicle of this description is the presentation of the city of Athens and its people under those historical circumstances: on the one hand the delirious marches and triumpal demostrations, and, on the other, their “scenery”: an urban environment completely destroyed, forever marked by conficts, hunger, violence and death.

In the paper: At first we try to approach the potetial a work of music has so as to record its era and its spacial surroundings. Afterwards we explain the social and theoritical frame of post- war tendencies in greek art, and especially in music. There we give the essential clues about Manos Hadjidakis’ personality and work. Then we move to the analysis of each one of the three examples and in the end we are led to some concluding remarks, regarding the composer’s view of the city and its presentation in his work, but as well regarding the potential of this view, as an inherited complex of representations, for us today.