Ο πόλεμος του αστικού ανταγωνισμού: η ολυμπιακή μάχη της Αθήνας

Abstract

Ο διεθνής ανταγωνισμός των πόλεων αποτελεί ένα φαινόμενο της εποχής μας. Στον αγώνα τους οι πόλεις να προσελκύσουν επενδύσεις για να εδραιωθούν στον παγκόσμιο χάρτη επιστρατεύουν διάφορα μέσα. Είτε μέσω της βελτίωσης της οικονομικής ελκυστικότητας τους, είτε μέσω της αναβάθμισης της ποιότητας του αστικού περιβάλλοντος έχουμε ως αποτέλεσμα τη διαμόρφωση των νέων αστικών τοπίων που αποτελούνται από χωρικά επίκεντρα (clusters) επιχειρηματικού και πολιτιστικού τύπου. Ιδιαίτερη σημασία στο παιχνίδι αυτό έχει επίσης η διοργάνωση γεγονότων παγκόσμιας απήχησης (mega-events) που προβάλλουν την πόλη για ορισμένο χρονικό διάστημα αλλά η επίδραση τους μπορεί να είναι μακροχρόνια. Μέσα από ένα πέρασμα από διάφορα παραδείγματα πόλεων του ευρωπαϊκού χώρου που επιχείρησαν να γίνουν πιο ανταγωνιστικές θα καταλήξουμε στο πρόσφατο παράδειγμα της Αθήνας και της προσπάθειας που έκανε με την ευκαιρία της ανάληψης της Ολυμπιάδας του 2004. Στην ελληνική πρωτεύουσα δόθηκε μια ευκαιρία να δοκιμαστεί στη μάχη του αστικού ανταγωνισμού, τα θεμέλια της οποίας είχαν τεθεί από τις προηγούμενες δεκαετίες και την ανάπτυξη που τις χαρακτήριζε. Σήμερα, οκτώ χρόνια μετά και στο κατώφλι μιας άλλης Ολυμπιάδας, εξετάζουμε κατά πόσον η Αθήνα πέτυχε τον στόχο της ενδυνάμωσης της θέσης της στον ανταγωνιστικό χάρτη.

Global urban competitiveness is a phenomenon of our times. In their strife to attract investment and establish themselves on the global map, cities invoke various means. Whether cities improve their economic appeal, or upgrade the quality of their urban environment, the result is the configuration of new urban spaces consisting of business and cultural clusters. Of crucial importance in this urban battle is the hosting of high profile, global-appeal mega-events which propel the city into the limelight in the short run but can also leave a long-term legacy. Through various examples of European cities’ efforts to improve their competitiveness in the global field, we will arrive at the example of Athens and its endeavors when hosting the 2004 Olympic Games. The Greek capital got the opportunity to be tested in the battle of urban competitiveness, and build on the foundations of the preceding decades and the development which characterized them. Today, eight years later and on the doorstep of another Olympiad, we examine whether Athens succeeded in the goal to strengthen its position on the competitive map.