Μικρομεταβολές στον Αστικό Ιστό – Το Παράδειγμα της Κυψέλης

Abstract

Η εργασία αυτή επιχειρεί να αναμετρηθεί με τον ασφυκτικά δομημένο Αθηναϊκό ιστό, και τη δομική του μονάδα, το οικοδομικό τετράγωνο, με σκοπό την ανάπτυξη ενός συστήματος μεταβολών, μιας σειράς από εργαλεία που μπορούν να ωθήσουν την πόλη σε μια δυναμική κατάσταση εξέλιξης. Με αφετηρία μια μακροσκοπική ανάγνωση των μηχανισμών παραγωγής και των ποιοτικών χαρακτηριστικών της πόλης, η διερεύνηση συνεχίζεται στην κλίμακα της γειτονιάς, του οικοδομικού τετραγώνου αλλά και της τυπικής του υποδιαίρεσης, της πολυκατοικίας, με σκοπό να εντοπίσει τις τυπολογικές συνέπειες που δικαιολογούν την αναζήτηση μιας ευρέως εφαρμόσιμης στρατηγικής. Επιλέγεται ως δειγματική περιοχή εφαρμογής η κάτω Κυψέλη. Ακολουθεί μια λεπτομερής καταμέτρηση και παραμετροποίηση των γεωμετρικών χαρακτηριστικών του ιστού, όπως και η καταγραφή δυνητικά αξιοποιήσιμων χώρων, εντός του δομημένου όγκου. Στη συνέχεια αναπτύσσεται μια στρατηγική επέμβασης που στηρίζεται σε μια λογική πολύ-σημειακών μικροεπεμβάσεων στην κλίμακα του τετραγώνου και του κτιρίου, η ένταση και έκταση των οποίων καθορίζονται κατά περίπτωση και μεταβάλλονται σε βάθος χρόνου. Τέλος, εντοπίζεται ως μελέτη περίπτωσης ένα από τα οικοδομικά τετράγωνα της Κυψέλης, στο οποίο επιχειρείται η εφαρμογή της στρατηγικής, και η περεταίρω επεξεργασία των εργαλείων επέμβασης, φτάνοντας μέχρι τη μονάδα της πολυκατοικίας, όπου διερευνούνται οι δυνατότητες ανάπτυξης νέων μηχανισμών κατοίκησης εντός και επί του υπάρχοντος κελύφους

This project attempts to confront the highly condensed Athenian grid, and its structural unit, the urban block, aiming to develop a system of transformations, a series of tools able to disengage the city from its stagnant state and push it towards a dynamic state of evolution. Beginning with a macroscopic reading of the mechanisms that produced the city, and its characteristic qualities, the research continues at the scale of the neighborhood, the block and its typical subdivision, the “polykatoikia”, in search of the typological consistencies that would justify the development of a widely applicable strategy. The area of Kypseli is selected as a case study. What follows is a detailed parameterization of the grid’s geometrical characteristics, as well as an identification of potentially exploitable spaces within the built volume of the block. A mutative strategy is developed, based on a principle of multi-localized interventions at the scale of the urban block and the building, the intensity and range of its application determined circumstantially and evolving over time. Finally, one of Kypseli’s blocks is selected to provide a sample on which a more detailed application of the strategy can be elaborated, reaching the scale of the “polykatoikia” itself, where the potential for development of new habitational mechanisms within and above the existing structure is studied.