Άγρια σκέψη και μουσειακή παρουσίαση: Quai Branly

Abstract

Το αντικείμενο της διάλεξης αυτής αφορά στην παρουσίαση του ανθρωπολογικού μουσείου του Quai Branly και ιδιαίτερα της σχέσης της αρχιτεκτονικής του οργάνωσης με τo εκθετικό αντικείμενο το οποίο φιλοξενεί. Το μουσείο βρίσκεται στην καρδιά του Παρισιού και αρχιτέκτονας είναι ο Jean Nouvel. Θεωρούμε ότι το Quai Branly εισάγει, τόσο με τον τρόπο της κτιριακής του οργάνωσης, όσο και με τη σχέση του με το άμεσο περιβάλλον του, σε κάποιες συγκεκριμένες θέσεις κτιριακής αντίληψης οι οποίες είναι συσχετισμένες με το θέμα στο οποίο αναφέρεται το μουσείο, δηλαδή με την παρουσίαση των περιφερειακών πολιτισμών της άγριας σκέψης. Συνεπώς, υποχρεώνει και σε μια διαφορετική μουσειολογική προσέγγιση, δηλαδή σε μία διαφορετική συνθήκη συγκρότησης του μουσειακού χώρου. Μελετώντας το μουσείο μπαίνουμε στον πειρασμό να αναρωτηθούμε τι είναι τελικά «πολιτισμός». Έτσι ίσως καταλάβουμε καλύτερα τη σχέση του δυτικού ανθρώπου με τον πολιτισμό του, μια σχέση η οποία εκφράζεται και στο επίπεδο του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού, καθώς η αρχιτεκτονική αποτελεί συστατικό στοιχείο της δυτικής κουλτούρας. Επίσης μέσα από αυτή τη μελέτη διερευνούμε τον τρόπο με τον οποίο η αντίληψη του δυτικού ανθρώπου για τον πολιτισμό επηρεάζει την σχέση του με το τοπίο. Επαναπροσδιορίζουμε τη μουσειακή προσέγγιση για να ανακαλύψουμε τι συμβαίνει όταν κανείς εκθέτει διαφορετικούς πολιτισμούς. Τέλος, επιστρέφουμε στο θέμα τις αρχιτεκτονικής παρουσιάζοντας και αναλύοντας το μουσείο του Quai Branly και τις συνθετικές επιλογές του αρχιτέκτονα. Για να κατανοήσουμε τα παραπάνω, επιλέξαμε να κάνουμε μια συνοπτική αναφορά στις απόψεις του Claude Lévi-Strauss (γάλλου ανθρωπολόγου), του οποίου η μελέτη έχει καθορίσει σε σημαντικό βαθμό τη σύγχρονη αντίληψη για το τι είναι πολιτισμός.

The object of this lecture is the presentation of the anthropological museum ”Quai Branly” and particularly the relationship of its architecture organization with the exhibition object which is hosted. The museum is located in the heart of Paris and the architect is Jean Nouvel. We believe that Quai Branly introduces, both in the way of the building organization, and with the relationship with its environment, in some specific positions that are associated to the museum object, which is the presentation of regional cultures that belong to the “savage mind”. Therefore, it requires a different museological approach, that means a different treatment of setting up the museum space. Studying the museum we are tempted to wonder what is really “culture”. In that way maybe better understand the relationship of western man with his culture, a relationship that is expressed in terms of architectural design, as architecture is a component of Western culture. Also, through this study we investigate the way in which the perception of western man about his culture affects his relationship with the landscape. We redefine the museum approach to discover what happens when someone exposes different cultures. Finally, we return to the theme of architecture presenting and analyzing the Quai Branly museum and the synthetic options of the architect. To approach this more closely, we chose to make a brief reference to the views of Claude Lévi-Strauss (French anthropologist), whose study has determined largely the contemporary conception of what constitutes culture.