Χώρος & παιδί: φαινόμενα δράσης - αντίδρασης: ερευνητική προσέγγιση σε μονάδες παιδικής προστασίας

Abstract

Αν προσπαθούσαμε να φανταστούμε το παιδί ως έναν κενό καμβά και το περιβάλλον ως τον ζωγράφο που προσπαθεί να παράγει έργο προσθέτοντας χρώμα, γραμμές και μορφές πάνω στον καμβά, τότε μπορούμε να καταλάβουμε πόσο σημαντικό ρόλο παίζει το περιβάλλον στην τελική διαμόρφωση της προσωπικότητας του μικρού παιδιού, στο τελικό αισθητικό αποτέλεσμα του πίνακα. Μόνο που στην περίπτωση του μικρού παιδιού, παρουσιάζεται η επιλογή να λειτουργήσει και αυτό ως ‘ζωγράφος’ που θα διαλέξει τα χρώματα, τις μορφές και την θέση που θα πάρουν αυτά πάνω στον καμβά. Η διαμόρφωση της προσωπικότητας του παιδιού γίνεται παράλληλα με την διαμόρφωση του χώρου και ολόκληρου του περιβάλλοντος γύρω του. Το παιδί έρχεται στον κόσμο με μοναδικά χαρακτηριστικά και εφόδια, τα γονίδια που αναλαμβάνει η φύση να του χαρίσει. Θα μπορούσαμε λοιπόν να του δώσουμε το χαρακτήρα του ακατέργαστου ή ίσως καλύτερα του παρθένου στοιχείου σε ότι έχει να κάνει με επιδράσεις τεχνητής φύσεως. Η απειρία και το στοιχείο της νεοσύστασης που χαρακτηρίζουν τον άνθρωπο στην ηλικία αυτή, τον καθιστούν συνάμα πλήρως ευάλωτο ή αλλιώς πιο εύπλαστο από ποτέ στο περιβάλλον που μόλις αρχίζει να γνωρίζει και στο οποίο έρχεται να ενσωματωθεί ως νέο μέλος. Ωστόσο η ιδιότητα της πλαστικότητας που χαρακτηρίζει το παιδί είναι αυτή που το μετατρέπει σε μία από τις μεγαλύτερες μηχανές μάθησης στον κόσμο ενώ συνάμα, ενισχύει το ρόλο –καλούπι- που κατέχει το περιβάλλον στο κομμάτι της πνευματικής διάπλασης του παιδιού. Η αμφίδρομη αυτή σχέση μεταξύ παιδιού και περιβάλλοντος σε ότι αφορά την παιδική ηλικία και την εξέλιξη της παιδικής αντίληψης αποτελεί το αντικείμενο μελέτης αυτής της εργασίας. Συγκεκριμένα, η μελέτη εστιάζει σε ερευνητικό επίπεδο το ενδιαφέρον της σε χώρους παιδικής προστασίας και στην επίδραση που ασκούν οι χωρικές παράμετροι στην αντίληψη του παιδιού – χρήστη. Μέσα από την εξέταση της παραπάνω σχέσης, επιδιώκουμε να φέρουμε στην επιφάνεια όλα εκείνα τα στοιχεία- κλειδιά, τα οποία στο σύνολο τους συνθέτουν την έννοια του Χώρου – ‘‘Παιδαγωγού’’, μέσα στον οποίον ζει, κινείται και αναπτύσσεται το παιδί. Ο σκοπός της μελέτης συνίσταται εντέλει στην ευαισθητοποίηση των νέων και των έμπειρων αρχιτεκτόνων για τη σύνθεση και το σχεδιασμό χώρων με ποιότητες που διεγείρουν, οξύνουν και πλάθουν το πνεύμα και τη ψυχοσύνθεση του μικρού χρήστη.

If we imagine a child as an empty canvas and the environment as a painter, who makes an artwork by adding colors, lines and forms, it is possible to describe what impact environment may have on the child’s personality. In reality, however, the child is given the freedom to choose the tools for crafting. As a result, an interactive formation of the child’s personality and space occurs. Similarly, if the child is allowed to be a painter, the formation of personality is even more parallel to spacing forms.

The child arrives into this world with unique attributes that nature has given through the genes. It is something raw or virgin in what it has to do with the effects of his surrounding nature. This inexperience makes the child exposed to effects of the environment. Therefore, for survival, this flexibility and adaptability makes the child as one of the greatest and fastest learning creation ever, emphasizing the role of the environment in the child's intellectual development.

The main subject of the paper is the interactive relationship between child and environment with regard to childhood development and child perception. Specifically, the study is applied on child protection units and the influence of spatial parameters there in the perception of the child - the user. The paper seeks to identify all those key elements that form the concept of space -'' educator'', where the child lives, learns, moves and physically develops. Finally, the purpose of the study is to raise the awareness of both new and experienced architects who compose and design spaces in order to excite, sharpen and mold the spirit and mentality of the young users.