Ζεφύρι: Μπαλαμέ και Ρομά

Abstract

Η μελέτη «Ζεφύρι: Μπαλαμέ και Ρομά» αναφέρεται στο εν λόγω προάστιο και επιχειρεί την καταγραφή (κοινωνική και χωρική) της συμβίωσης του από χρόνια εδραιωμένου πληθυσμού τσιγγάνων με τους γείτονες-ομοδημότες τους. Στην εργασία, που ακολουθεί μια πορεία από έξω προς τα μέσα, αρχικά γίνεται λόγος για την ιδιαίτερη πορεία εξέλιξης των δυτικών προαστίων και μέσα από πραγματολογικά στοιχεία (πληθυσμός, ιστορία) δίνεται μια πρώτη εικόνα για το Ζεφύρι. Κατόπιν γίνεται μια σύντομη περιήγηση στην ιστορία των τσιγγάνων. Τέλος, με τη συμβολή στοιχείων επιτόπιας έρευνας (φωτογραγφίες, χάρτες, διαγράμματα) και κυρίως μέσα από οκτώ συνεντεύξεις ανθρώπων που μένουν στο Ζεφύρι, παρουσιάζεται πιο ολοκληρωμένα η ζωή και η κατοίκηση εκεί σήμερα. Η περιοχή που οι φήμες την θέλουν «γκέτο», διαιρείται σε δύο γειτονιές που κατοικούν οι διαφορετικές κοινωνικές ομάδες (τσιγγάνοι και μη). Το στοιχείο αυτό, καθώς παρακολουθεί το οικιστικό πλέγμα αντανακλάται και στις αρχιτεκτονικές εκφράσεις και την ποιότητα του χώρου. Στο Ζεφύρι που πλέον χωρίζεται στη μέση και από την Αττική Οδό (τμήμα Σταυρού-Ελευσίνας), εμφανίζεται αφενός η εξέλιξη ενός λαϊκού προαστίου που εξαρχής δομήθηκε άναρχα και δεν απολαμβάνει ιδιαίτερων παροχών-λειτουργιών και αφετέρου η εξαθλιωτική καθημερινότητα της περιφέρειας των Ρομά. Στην grand-guignol μικροκλίμακα του Ζεφυρίου (όπως το χαρακτηρίζει ένας από εκείνους που μου έδωσαν συνέντευξη), ενώ το ευρύτερο πλαίσιο διατηρεί την εικόνα του «έτερου-άλλου» για τους τσιγγάνους, εκείνοι συνεχίζουν να διατηρούν τα ιδιαίτερα πολιτισμικά τους χαρακτηριστικά. Την στερεότυπη εκδοχή της διαίρεσης όμως , έστω και στιγμιαία αναιρεί η παρουσία κάποιων σχέσεων μεταξύ Μπαλαμέ και Ρομά.

The study "Zefyri: Bali and Roma" refers to the suburb in question, and attempts to record the terms of the (social and spatial) co-existence of the long-living there Gypsy population with their neighbors and fellow citizens. In this work, employing an “outside to the inside” route, beginning with the particular evolution of the western suburbs, a first impression of the Zefyri is given, using factual data (population, history).Furthermore, a brief tour in the history of the gypsies is presented. Finally, with the aid of fieldwork data (photos, maps, diagrams) and mainly through interviews with eight people living in Zefyri, a more complete image of life and habitation there today is depicted. Rumor has it that this area is a "ghetto". It is divided into two separate neighborhoods, inhabited by different social groups (Roma and non-Roma). Along with setting terms for the residential network, this fact is reflected on the architectural expressions and the qualities of space. In Zefyri, now divided in half also by “Attica Tollway” (Stavros-Elefsina section), both the evolution of a lower-class suburb which was constructed from the start in a non-organized way and does not enjoy special benefits, and the pauperization of the district of the Roma, are displayed. In the grand-guignol microscale of Zephyr (as characterized by one of those interviewed), while the broader framework maintains the image of the "hetero-other" for the gypsies, they continue to maintain their particular cultural characteristics. The stereotype version of the division, however, even momentarily, is reversed by the presence of certain relations between Bali and Roma.