Τα χαρακτηριστικά των ιδρυτών νέων επιχειρήσεων έντασης γνώσης στην Ευρώπη: Μια εμπειρική διερεύνηση

Abstract

Η επιχειρηματικότητα (entrepreneurship) είναι ένας τομέας που έχει απασχολήσει πολύ την βιβλιογραφία, με έρευνες και αναλύσεις από διαφορετικές οπτικές γωνίες και επιστήμες (οικονομία, κοινωνιολογία κλπ). Ένα σημαντικό κομμάτι της επιχειρηματικότητας είναι και η μετατροπή της γνώσης σε καινοτομία και νέα οικονομική δραστηριότητα, και ένας από τους μηχανισμούς επίτευξης είναι μια ειδική μορφή επιχειρηματικότητας, αυτή που βασίζεται στη γνώση και είναι διεθνώς γνωστή και ως «knowledge-based entrepreneurship». Η επιχειρηματικότητα έντασης γνώσης έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Είναι νέα, είναι καινοτόμος και αναδεικνύει δραστηριότητες σε διαφορετικούς τομείς χρησιμοποιώντας πόρους (υλικούς και άυλους) «μεταφράζοντας» τη γνώση σε οικονομία, σε προϊόντα και υπηρεσίες. Ένα ενδιαφέρον θέμα στην μελέτη της επιχειρηματικότητας είναι και το στάδιο δημιουργίας των επιχειρήσεων, και όταν μιλάμε για δημιουργία εννοούμε κυρίως το στάδιο της ίδρυση τους. Έχουν γίνει διάφορες έρευνες για την μελέτη των ιδρυτών των επιχειρήσεων, για τα χαρακτηριστικά που τους αφορούν, για τον τρόπο που αποφασίζουν να δημιουργήσουν μια νέα επιχείρηση, τα κίνητρα, τις δυνατότητες τους και τις ευκαιρίες. Έχει αποδειχθεί (και με στατιστικά δεδομένα) ότι το ανθρώπινο κεφάλαιο των ιδρυτών, είτε αυτοί δραστηριοποιούνται σαν άτομα είτε στα πλαίσια μια ιδρυτικής ομάδας, αποτελεί ένα πολύ σημαντικό παράγοντα και έχει σε πολλές περιπτώσεις άμεση σχέση τόσο με την δημιουργία όσο και με την επιβίωση, ανάπτυξη και επιτυχία των επιχειρήσεων. Οι λόγοι που οι ιδρυτές επιχειρούν να δραστηριοποιηθούν σε ομάδες ποικίλουν. Η συγκέντρωση ή η κατανομή της ιδιοκτησίας στην ιδρυτική ομάδα, η επιχειρηματική εμπειρία, το κοινό παρελθόν, η διαφορετικότητα (μέσω της εκπαίδευσης της ηλικίας, του φύλου) αλλά και οι σχέσεις εμπιστοσύνης αποτελούν σημαντικούς παράγοντες διαφοροποίησης μέσα σε μια ιδρυτική ομάδα και επηρεάζουν καθοριστικά το πώς αυτές δημιουργούνται έχοντας σε κάθε περίπτωση πλεονεκτήματα αλλά και μειονεκτήματα ανάλογα με τον τρόπο που αυτοί εμφανίζονται. Από πολλές έρευνες έχει διαπιστωθεί, με διάφορους τρόπους, ότι η πιθανότητα επιβίωσης αλλά και ανάπτυξης νέων επιχειρήσεων, ο τρόπος και το είδος της χρηματοδότησης, οι σχέσεις εμπιστοσύνης μέσα στις αρχικές ομάδες συνδέονται άλλοτε θετικά και άλλοτε αρνητικά με τα χαρακτηριστικά του ανθρώπινου κεφαλαίου των ιδρυτών. Τα χαρακτηριστικά αυτά προσδιορίζονται σε γενικά και ειδικά. Στα γενικά περιλαμβάνεται η ηλικία, τα ακαδημαϊκά προσόντα, ο χρόνος εργασιακής εμπειρίας. Τα ειδικά χαρακτηριστικά έχουν να κάνουν με γνώσεις και ειδικότητες (τεχνικές, μάνατζμεντ κλπ) που έχουν αποκτήσει οι ιδρυτές από την προηγούμενη δραστηριοποίηση τους. Και οι δύο κατηγορίες αποτελούν τις αρχικές διακριτές ικανότητες των επιχειρήσεων και τις βοηθούν στο αποκτήσουν εκείνο το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα που θα τους δώσει το προβάδισμα έναντι του ανταγωνισμού και θα τις βοηθήσει να εξελιχθούν και να αναπτυχθούν. Οδηγός στο εμπειρικό κομμάτι προσέγγισης των χαρακτηριστικών των ιδρυτικών ομάδων και της επιρροής αυτών στην εξέλιξη των επιχειρήσεων για την συγκεκριμένη εργασία είναι η έρευνα AEGIS. Μια έρευνα που έγινε σε πανευρωπαϊκό επίπεδο με σκοπό να προσδιοριστούν τα κίνητρα, τα χαρακτηριστικά και τα σχέδια για τη δημιουργία και την ανάπτυξη των νέων επιχειρήσεων που βασίζονται στην εντατική χρήση της γνώσης. Έγινε στατιστική ανάλυση των πρωτογενών στοιχείων της έρευνας που αφορούσε τους ιδρυτές και επιχειρήθηκε μια συνδυαστική προσέγγιση των χαρακτηριστικών τους σε σχέση με τα οικονομικά μεγέθη των εταιριών. Στόχος να επαληθευτούν εμπειρικά τα στοιχεία της θεωρητικής ανάλυσης που προηγήθηκε. Το αποτέλεσμα στις περισσότερες περιπτώσεις δικαίωσε τις προηγούμενες μελέτες και για μια ακόμη φόρα έδειξε την επιρροή του ανθρώπινου κεφαλαίου στην δημιουργία και λειτουργία των επιχειρήσεων και κατέδειξε τη σημασία με την οποία θα πρέπει να εξετάζεται τόσο από τους επίδοξους νέους επιχειρηματίες ιδρυτές όσο και από τους φορείς χάραξης πολιτικής τόσο σε εθνικό όσο και σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.

Entrepreneurship and the role it plays in the modern economic environment it has always been a favorite subject of the theoretical literature in management, economics and finance. An important part of entrepreneurship is transforming knowledge into innovation and economic activity. One of the means for achieving that is by a special form of entrepreneurship, which is widely known as “knowledge based entrepreneurship”. Knowledge-based entrepreneurship has specific characteristics. It is new, innovative, and applicable in different sectors and by using both physical and intangible resources it “translates” knowledge into products and services and greatly contribute to the static and dynamic efficiency of the economic system. One interesting subject when examining entrepreneurship is analyzing the determinants of their founding and their post-entry performances focusing attention on the role played by the human capital characteristics of founders or founding teams. It has been found that these characteristics in many cases are related not only to the formation of new firms but also το the likelihood of survival and the growth of these firms. The reasons entrepreneurs decide to form founding teams vary. Ownership concentration, entrepreneurial team experience, prior founding experience, heterogeneity (in form of age, education or genre) but also trust relations or prior shared experience are important diversity factors within a founding team and may have a positive (or negative) influence in how these teams are formed and develop. A distinction that is often made in the literature when we refer to human capital characteristics of founders is between the generic and specific components of human capital. Generic human capital relates to the general knowledge acquired by entrepreneurs through both formal education and professional experience. Specific human capital consists of capabilities that founders obtained through prior work experience (like technical, commercial, management etc) and can directly apply to the entrepreneurial job in the newly created firm. These characteristics are the distinctive capabilities of the new firm that help them achieve the competitive advantages survive the first difficult years and potentially grow. As a guide in the empirical analysis of the founders’ human characteristics and their contribution in the forming and growth of new firms we use the AEGIS survey. The AEGIS survey investigates knowledge-intensive entrepreneurship in Europe in different sectoral, country and socioeconomic context. The goal is to determine the motives, the characteristics and patterns in the creation and growth of new firms that are based in the intensive use of knowledge. In this essay, we used the raw data from the AEGIS database in order to make a statistical analysis focusing on the founders and founding teams’ characteristics and their contribution in the forming, operation and the economics of the firms. In many cases the empirical results confirmed the theoretical literature analysis, showing the importance of human capital in the creation and growth of new firms, plus it revealed how important it is to be taken under consideration, not only by new aspiring entrepreneurs but also from policy makers in both national and European levels.