Η παρούσα διπλωματική εργασία υπό τον τίτλο «Μηχανικός εξοπλισμός και δυστυχήματα σε ελληνικά μεταλλεία και λατομεία» εξετάζει το ζήτημα της ασφάλειας στην ελληνική εξορυκτική βιομηχανία. Η ασφάλεια στον εξορυκτικό βιομηχανικό κλάδο είναι ζήτημα μεγάλης σημασίας εξαιτίας τόσο των ανθρωπιστικών λόγων, που ανακύπτουν από τους τραυματισμούς και την απώλεια ανθρώπινων ζωών, όσο και λόγω των οικονομικών και νομικών επιπτώσεων που επιφέρουν τα ατυχήματα.
Η πρώτη ενότητα της εργασίας προσφέρει τα εργαλεία για την περιγραφή του ζητήματος της ασφάλειας στο μεταλλευτικό κλάδο. Ορίζονται τα ατυχήματα και οι δείκτες μέτρησης επικινδυνότητας και γίνεται συνοπτική αναφορά των κινδύνων που ελλοχεύουν σε ένα μεταλλευτικό εργοτάξιο. Κατόπιν περιγράφονται τα κυριότερα μοντέλα πρόκλησης ατυχημάτων και αναπτύσσεται ένα μοντέλο, το οποίο αναλύει τα βιομηχανικά ατυχήματα ως αποτελέσματα ανθρωπίνων λαθών. Τέλος αναλύεται η οικονομική σημασία των ατυχημάτων.
Στη δεύτερη ενότητα γίνεται αναφορά στο ελληνικό νομοθετικό πλαίσιο που αφορά στην ασφάλεια στο μεταλλευτικό κλάδο και εξετάζεται η σχέση της επιβολής ποινικών κυρώσεων με τη βελτίωση των συνθηκών ασφάλειας. Στη συνέχεια γίνεται σύγκριση του ελληνικού νομικού και θεσμικού πλαισίου που αφορά στα ατυχήματα με το αντίστοιχο των Ηνωμένων Πολιτειών, μιας από τις πιο ανεπτυγμένες χώρες στο μεταλλευτικό κλάδο.
Η επόμενη ενότητα της εργασίας αποτελεί το ερευνητικό της μέρος. Η διεξαχθείσα έρευνα πραγματοποιήθηκε το καλοκαίρι του 2011, οπότε συγκεντρώθηκαν στοιχεία από τα καταγεγραμμένα από την Επιθεώρηση Μεταλλείων Βορείου Ελλάδας ατυχήματα της περιόδου 1996-2011. Τα ατυχήματα που καταγράφηκαν εισήχθησαν στη συνέχεια σε μια βάση δεδομένων προκειμένου να αναλυθούν στατιστικά. Τα αποτελέσματα της ανάλυσης παρουσιάζονται στο αντίστοιχο κεφάλαιο με διαγράμματα, τα οποία δείχνουν την κατανομή των δυστυχημάτων ανάλογα με διάφορες παραμέτρους (όπως π.χ. είδος μηχανικού εξοπλισμού που εμπλέκεται, ηλικία θύματος κ.τ.λ.).
Στην τελευταία ενότητα της εργασίας προτείνονται ορισμένες τροποποιήσεις στο σύστημα καταγραφής ατυχημάτων, έτσι ώστε να διευκολύνεται η στατιστική ανάλυση των ατυχημάτων και τα αποτελέσματά της να μπορούν να χρησιμοποιηθούν πιο αποτελεσματικά για την προαγωγή της ασφάλειας στα μεταλλευτικά εργοτάξια. Οι προτεινόμενες αλλαγές αφορούν στη μορφή και το περιεχόμενο της έκθεσης πραγματογνωμοσύνης, στην υποχρεωτική διενέργεια πραγματογνωμοσύνης σε όλα τα ατυχήματα και στην απευθείας καταγραφή των ατυχημάτων σε κατάλληλα μορφοποιημένες βάσεις δεδομένων.
This diploma thesis, under the title "Equipment-related accidents in Greek mines and quarries", addresses the issue of safety in the Greek mining industry. Safety in mining is of great importance both because of humanitarian reasons, which arise from injuries and loss of human life, and because of the economic impact and the legal effects that derive from it.
The first section of this thesis provides the necessary tools to determine the issue of safety in the mining industry. The relevant terms and computational tools are defined and the most common mining-related risks are outlined. Then, the most important accident causation models are mentioned, while a particular model, which analyzes accidents as a result of human error, is described thoroughly. Finally the economic importance of the accidents is outlined and analyzed.
The next section presents the Greek safety and health legislation and examines the relation between criminal penalties and the improvement of safety at work. Thereafter, the Greek legal and institutional framework is compared to the corresponding one in the United States, one of the most industrially developed countries in the world.
The following section describes the research that was conducted during the summer of 2011. Data was collected from Northern Greece Mines Inspectorate and then put into a database and analyzed. The results of this analysis are presented in the relative chapter and show the distribution of the accidents depending to various parameters (i.e. piece of equipment that was involved, age of the victim etc.).
In the final section some modifications are proposed to the accident reporting system, so that the results of the statistical analyses can be used for the purpose of reducing the frequency and the severity of the incidents. The proposed changes concern both the form and the content of the accident investigation reports. Lastly, it is suggested that the accident parameters should be directly put into a database, so as to be easier to process.