Η «πρωτόγονη καλύβα» ως παραδειγματική δομή: aρχέτυπο και σύμβολο στην αρχιτεκτονική

Abstract

Το ζήτημα του «κατοικείν» εξακολουθεί να αποτελεί ένα ερευνητικό πεδίο εξαιρετικά περίπλοκο. Η αναζήτηση γύρω από την καταγωγή της κατοικίας, επιτρέπει μια πιο γενικευμένη και ως εκ τούτου πιο καθαρή ματιά στα πρωταρχικά και ενδόμυχα ζητήματα της ανθρώπινης κατοίκησης. Στην περίπτωση της «πρωτόγονης καλύβας», οι ανθρώπινες δραστηριότητες του «κατοικείν» εμφανίζονται κατά κύριο λόγο, ως μια αυθόρμητη πράξη προστασίας απέναντι στη φύση. Ωστόσο, πέρα από αυτό το προφανές, μπορεί κανείς να δει την πρωτόγονη καλύβα σαν ένα σύστημα, σαν μια ολότητα, σαν μια παραδειγματική δομή, σαν την πρώτη αναπαράσταση βασικών αρχιτεκτονικών εννοιών όπως το κέντρο και το όριο, η είσοδος και το πέρασμα, η γεωμετρία και η σχέση της με τη δομή του κόσμου. Μέσα από μια τέτοια θεώρηση της «πρωτόγονης καλύβας», καθίσταται δυνατό να διατυπωθούν γενικότερες σκέψεις για την αρχιτεκτονική ως τύπο-λογική οργάνωση και την αρχιτεκτονική ως συμβολισμό. Η διαχρονική σημασία των «παραδειγματικών δομών» στη διαδικασία του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού και εν γένει της συγκρότησης του χώρου, που επιβεβαιώνεται στην περίπτωση της «πρωτόγονης καλύβας», είναι η ισχυρότερη θέση αυτής της διάλεξης.

Through the ages, the issue of “dwelling” has been open to research and speculation. The quest over the origins of the house, has opened up the discussion around mankind’s primordial, instinctual modes of habitation. It is acknowledged that in the instance of the primitive hut, the human activity of “dwelling” is established first and foremost as a spontaneous act of protection from the forces of nature. Yet further than that, the primitive hut as a system, as a whole, presents itself as a paradigmatic structure, the first illustration of basic architectural concepts such as the center and the boundary, the entrance and the passage, the geo-metrical and its relation to a wider cosmic structure. Through the latter, the primitive hut also facilitates the path to a broader abstraction, beyond the concrete; architecture as typological organization, and architecture as symbolism. The continual importance of paradigmatic structures in the process of designing and composing spaces, exemplified in the case of the primitive hut, is a strong credo of this paper.