Η “διαχρονική” επιθυμία της περιπλάνησης: αποτυπώνοντας τα βήματα του flâneur

Abstract

Έναυσμα της μελέτης μας ήταν η δυναμική και σύνθετη σχέση του χώρου με τον άνθρωπο - υποκείμενο. Πιο συγκεκριμένα, πώς το αστικό τοπίο επιδρά στα συναισθήματα και τις επιλογές του ατόμου, αλλά και το αντίστροφο -πώς η ψυχοσύνθεση, η εμπειρία και οι ανάγκες του ανθρώπου προβάλλονται στο χώρο, τον καθορίζουν και τον φορτίζουν με νοήματα. Μας ενδιαφέρει ο τρόπος ανάγνωσης της πόλης, ο τρόπος που αυτή βιώνεται, η ερμηνεία και τελικά η αποτύπωση της εμπειρίας του αστικού χώρου. Οδηγηθήκαμε, έτσι, στη μελέτη της θεωρίας της περιπλάνησης, ως εργαλείο ανάγνωσης του αστικού τοπίου. Το ενδιαφέρον μας εστιάζεται στο περιεχόμενο που δίνεται στην έννοια αυτή, στις διαφορετικές προσεγγίσεις της ιστορικά, -ξεκινώντας από τον flâneur στο Παρίσι του 19ου αιώνα- αλλά και στα ποικίλα παραδείγματα, μεθόδους και πειράματα που κατά καιρούς επιχειρούν να αποτυπώσουν το αποτέλεσμα της ανάγνωσης και της ερμηνείας της εμπειρίας της πόλης. Διερωτόμαστε: Πώς νοείται σήμερα η έννοια της περιπλάνησης? Κατά πόσο αποτελεί ακόμη εργαλείο ανάγνωσης, κατανόησης, ερμηνείας και «χαρτογράφησης» του σύγχρονου αστικού τοπίου? Για να προσεγγίσουμε τα ερωτήματα αυτά, μελετάμε παραδείγματα από το χώρο της τέχνης, της αστικής εξερεύνησης και του αστικού σχεδιασμού που με κύριο εργαλείο την περιπλάνηση διερευνούν και σε κάποιες περιπτώσεις θέτουν το πλαίσιο ανασχεδιασμού της σύγχρονης πολυ-επίπεδης και πολυ-παραμετρικής πόλης.

Our study was triggered by the dynamic and complex relationship between space and the subject. More specifically, how the cityscape affects the feelings and the choices of a person, as well as on the other side, how the mentality, the experience and the needs are projected on space by defining it and charging it with meanings. We are interested in the way we “read”, experience and interpret the city; and finally in the way we can depict the urban experience. Therefore, we were led to the study of the theory of wandering, as a “reading” tool of the cityscape. We focus on the different approaches of the concept of wandering during history – beginning with the flâneur in Paris of the 19th century - as well as on the various examples, methods and experiments trying to depict the result of the “reading” and interpretation of the urban experience. We wonder: How do we understand the concept of wandering today? Can it still be regarded as a tool for understanding and “mapping” the current cityscape? To approach these questions, we study examples of the artistic space, of the urban exploration and of the urban planning that, by using wandering as their main tool, investigate and sometimes set the framework of re-planning the contemporary multi-level and multi-parametric city.