Πλατεία Ομονοίας _ Σημείο Μη-δέν

Abstract

‘’Αρχή σοφίας η των ονομάτων επίσκεψις’’ Αντισθένης, 444 π.Χ., ιδρυτής της σχολής των Κυνικών Φιλοσόφων

ομόνοια < αρχαία ελληνική ὁμόνοια, θηλυκό μόνο στον ενικό < η ταυτότητα αντιλήψεων και η αίσθηση της ενότητας που προκύπτει από αυτήν

Πρόκειται για ένα τετράγωνο πλάτωμα, στη κορυφή του εμπορικού τριγώνου της αθηναϊκής τοπιογραφίας που έχει καταγραφεί στην μνήμη των περισσότερων Αθηναίων ως στρόγγυλη πλατεία. Πολλά τα σχήματα, γεωμετρικά και εννοιολογικά που συνυπάρχουν στον δημόσιο αυτό αστικό κόμβο. Εξίσου πολλοί είναι οι μετασχηματισμοί και οι μεταμορφώσεις που έχει λάβει ανά δεκαετίες. Με παράδοξο τρόπο τα γεωμετρικά σχήματα συνενώνονται σε ένα έδαφος κεντρικό και ταυτόχρονα εννοιολογικά απόκεντρο. Το όνομά της έρχεται να επισφραγίσει την παραδοξότητα, αφού κάθε άλλο παρά σαν πλατεία Ομονοίας λειτουργεί, και ο συνδετικός της ρόλος τείνει να απέχει πολύ από αυτή την ιδέα, τώρα πια. Το τοπωνύμιο, αν και πανευρωπαϊκό (Piazza Concordia στην Ιταλία, Place de la Concorde στη Γαλλία), στην πόλη των Αθηνών αντιφάσκει σημαντικά, φαινόμενο που σχεδόν παρεξηγεί το ρόλο και το χώρο της.

Θα προσπαθήσω λοιπόν να διερευνήσω τους λόγους για τους οποίους ο αστικός αυτός δημόσιος χώρος έχει μπει στο στόχαστρο της κριτικής, μετατρέποντας τον σε ένα συνολικότερο πόλο αρνητικότητας, που επηρεάζει και επηρεάζεται από τα πέριξ του. Υποστηρίζω ότι το θέμα του σχεδιασμού της πλατείας είναι πολύπλευρο και πολυδιάστατο. Ενίοτε αδίκως, πέφτει το βάρος στους σχεδιαστές, οι οποίοι δε είναι οι αρμόδιοι των πολιτικών αλλαγών που συμβαίνουν. Αυτό δεν το λέω προς υπεράσπιση των προγενέστερων αρχιτεκτόνων, αλλά προς την υπεράσπιση της άποψης μιας ήδη ιστορικά παγιωμένης αντίληψης γύρω από την περιοχή αυτή, στα όρια της προκατάληψης. Ένα από τα θέματα ταμπού της Αθηναϊκής κοινότητας, μια αντανάκλαση της πόλης που θα θέλαμε να μην βλέπουμε ή ακόμα καλύτερα να μην γνωρίζαμε ότι υπάρχει. Η αντανάκλαση του παράδοξου, η παρεξηγημένη πλατεία ‘Ομονοίας’, ένας τόπος φορτισμένος από μια συμφιλίωση ηθική και βαθιά ιστορική που δεν συνέβη. Ακόμη, και όταν κανείς αναγνωρίζει μια ιδιαίτερη, avant garde ατμόσφαιρα, συνάμα ελκυστική και επικίνδυνη απολαμβάνοντας την περιπλάνηση, όχι την αποπλάνηση, μέσα και γύρω από την πλατεία, συνηδειτοποιεί πως η ίδια η κοινωνία συνωμοτεί εναντίον του τόπου της.

Η ανατροπή του παράδοξου, η εκλογίκευση της κατάστασης μέσα από μια μεθοδική ανάλυση που βασίζεται στα αντικειμενικά στοιχεία του τόπου και τελικά η επαναφορά της πλατείας είναι ένα ρίσκο που θα πρέπει να πάρουμε.

Το συμπέρασμα δεν θα ήταν ποτέ διαφορετικό _ το μοναδικό αξιο-θέατο στην πλατεία Ομονοίας είναι οι άνθρωποι που τη ζουν.

‘’Beginning of wisdom is the names’ visit’’ Antisthenes, 444 BC, founder of the school of Cynics Philosophers

concord <ancient Greek word, female only in singular <the identity of perceptions and the sense of unity that arises from this

It is a square plateau on top of the commercial and historical triangle of the Athenian urban landscape that has been recorded in the memory of the most Athenians as a round square. Many shapes, geometric and semantic are coexisting in this public urban node. Equally there are many transformations and metamorphoses that the square has been taken through the decades. In a paradoxical geometric way these shapes coalesce into a center ground while at the same time is conceptually centric and distant. Its name comes to sealing the oddity, since Omonia Square increasingly behaves less as a square, and its connective role tends to be far from that idea now. The name, even it is widely used across Europe (Piazza Concordia in Italy, Place de la Concorde in France), in the city of Athens contradicts significantly, a phenomenon that almost misunderstands the role and space.

Hence I will try to explore the reasons why this urban public space that has been targeted of criticism, has been turning into a pole of negativity, affecting and affected by the its contiguity. I argue that the design theme of the square is multifaceted and multidimensional. Sometimes unfairly burden falls to designers, who are not responsible for the authority changes occur. This is not to be said in defense of the earlier architects, but to defend the view of an already historically entrenched perception of this region, almost tending to the boundaries of prejudice. One of the taboo subjects of the Athenian community, a reflection of the city that we would like rather not to see or even better not to know that exists. The reflection of the paradox, the misunderstood Omonia Square, a place charged of a moral and deep historic reconciliation that did not happen. Even when one recognizes a particular, avant garde atmosphere, yet attractive and dangerous enjoying the peregrination, not the‘seduction’, in and around the square, realises that the society itself is conspiring against its place.

The overthrow of the paradox, the rationalization of the situation through a methodical analysis based on objective evidence of the landscape and eventually the resetting of the square, is a risk that we should take.

The conclusion would never be different _ the unique landmark of Omonia square is the people who live in it.