Στην εργασία αυτή εξετάζεται η δυνατότητα ανάπτυξης πυρήνων πληροφορίας για την
υποστήριξη επιχειρησιακών διαδικασιών (αποστολών) και τη διαχείριση κρίσεων στους
τομείς Πολιτικής και Αμυντικής Προστασίας, καθώς και σε ευρύτερους τομείς κοινωνικών,
διοικητικών και οικονομικών δραστηριοτήτων. Για τον σκοπό αυτό, εξετάστηκαν περιπτώσεις
χαρακτηριστικών και αντιπροσωπευτικών αποστολών και ελήφθη πληροφορία από
σχετικούς, έμπειρους και ειδικά εκπαιδευμένους Αξιωματούχους και Αξιωματικούς μέσω
σειράς συνεντεύξεων και συνεργασιών με αυτούς. Παράλληλα, εξετάστηκε εκτενώς η
βιβλιογραφία που αφορά τη σχεδίαση και οργάνωση Πληροφοριακών Συστημάτων που
σχετίζονται με τα θέματα αυτά, όπως Συστήματα Γεωγραφικών Πληροφοριών, Συστήματα
Υποβοήθησης Λήψης Αποφάσεων, Συστήματα Υποστήριξης Επειγουσών Αναγκών,
Συστήματα Υποστήριξης Διαχείρισης Κρίσεων και Συστήματα Διοίκησης και Ελέγχου. Για να
γίνει αντιληπτή σε ικανοποιητικό βάθος η ανάγκη δεδομένων τυπικών συστημάτων
υποστήριξης επιχειρησιακών διαδικασιών και διαχείρισης κρίσεων, σχεδιάστηκε ένα
χαρακτηριστικό παράδειγμα αποστολής και εκτελέστηκε εικονικά. Από τη διαδικασία αυτή,
προέκυψε ένα σύνολο αναγκαίων δεδομένων, αναμενόμενα ογκωδών, πολύπλοκων και σε
συντριπτικό ποσοστό γεωσυσχετισμένων. Ανιχνεύτηκαν δε σαφή και καθοριστικά (έως και
απαγορευτικά) προβλήματα στην προσπάθεια οργάνωσης των δεδομένων αυτών σε ένα
συγκροτημένο πυρήνα εσωτερικά συνεπών και διαλειτουργικών δεδομένων. Διαπιστώθηκε,
επί πλέον, ότι τα προβλήματα αυτά επιτείνονται από τον γεωσυσχετισμένο χαρακτήρα των
δεδομένων, κυρίως λόγω της επικρατούσας αρχιτεκτονικής οργάνωσης των δεδομένων
αυτών. Προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα αυτά προτάθηκε ένας νέος τρόπος
οργάνωσης και λειτουργίας των αντίστοιχων πληροφοριακών συστημάτων, ο οποίος
στηρίζεται στην κατάλληλη χρήση μιας δομής μεταδεδομένων που ονομάζεται «Χάρτης
Περιεχομένων» ή «Τελεολογική Δομή» ενός συστήματος. Παράλληλα, προτάθηκε νέος
τρόπος οργάνωσης μεγάλου όγκου γεωσυσχετισμένης πληροφορίας, ο οποίος κάνει, επίσης,
χρήση του Χάρτη Περιεχομένων. Τα συστήματα που οργανώνονται με βάση τον Χάρτη
Περιεχομένων και τον νέο τρόπο οργάνωσης της γεωσυσχετισμένης πληροφορίας μπορούν
να τηρήσουν ιδιαίτερα μεγάλους όγκους πολυθεματικών, πολύπλοκων και πολύμορφων
δεδομένων, χωρίς να καταστούν ανεξέλεγκτα. Μπορούν ακόμα να επικαιροποιούνται,
αναβαθμίζονται, υπόκεινται σε θεματικές στροφές και υπόκεινται σε αυξήσεις ή μειώσεις
του περιεχομένου τους με συστηματικό τρόπο, χωρίς απώλεια της εσωτερικής τους
συνέπειας και χωρίς απώλεια του ελέγχου τους. Με τον προτεινόμενο τρόπο λειτουργίας και
τη νέα αρχιτεκτονική, τα συστήματα αυτά καθίστανται βιώσιμα και θεματικά εξελίξιμα. Επί
πλέον, ο νέος τρόπος οργάνωσης των γεωσυσχετισμένων δεδομένων επιτρέπει πιο ευέλικτο
και αποτελεσματικό χειρισμό της πληροφορίας, ακόμα και όταν χρειάζεται ταυτόχρονος
χειρισμός πληροφορίας από χάρτες με καθοριστικά διαφορετική κλίμακα. Τέλος δε,
προτείνονται μεθοδολογίες για την ορθολογιστική ανάθεση προτεραιοτήτων κατασκευής
πληροφοριακών συστημάτων υποστήριξης επιχειρησιακών διαδικασιών σε τομείς μείζονος
σημασίας, καθώς και τρόποι αντιμετώπισης ελλείψεων δεδομένων.
In this work, we examined the possibility of developing information cores, suitable for the
support of operational procedures (and missions) and crises management in the sectors of
Civil Protection and National Defense, as well as in the broader domains of social,
administrative and financial activities. To this end, we examined several characteristic cases
of operational procedures and organized a series of interviews with specialists, both civil
officials and officers, in order to better understand the respective standard operating
procedures. On the other hand, we performed an extensive study of the State of Art
concerning the development of specific systems, such as Geographical Information Systems,
Decision Support Systems, Emergencies Support Systems, Crises Management Systems and
Command and Control Systems. In order to better understand the data needs for supporting
operational procedures and crisis management in the aforementioned domains, a pilot
mission was designed and virtually executed. This experiment provided us with an estimate of
the needed data, which were expectedly bulky, complex and mostly georeferenced. When we
attempted to organize these data in an internally consistent core of interoperable
information, we did detect a series of decisive (even inhibiting) problems. Moreover, we found
out that the georeferenced character of the data created additional problems, mainly due to
the dominant today, level-oriented way of handling georeferenced data. In order to tackle
these problems, we used a novel way of organizing data and managing the operations of the
corresponding Information Systems (IS), based on a Metadata Structure called «Content Map»
or «Teleological Structure» of an IS. We also used a new methodology for better organizing
georeferenced information, based again on the use of the Content Map of an IS. Basing the
design, implementation and management of an IS on the concept of the Content Map, makes
this IS able to efficiently handle very large volumes of multi-thematic, complex and polymorph
data, without becoming unmanageable. Moreover, such an IS can be easily updated and
upgraded, and can cope with thematic changes and volume increases or decreases, again
without becoming unmanageable. In fact, the use of this architecture and the corresponding
way of managing operations makes an IS sustainable and thematically evolvable. In addition,
the new methodology for organizing georeferenced information permits a more flexible and
effective way of handling this information, even when maps with dramatically different scales
are concurrently used. Finally, methodologies are introduced for the proper assignment of
priorities in building systems for supporting operational procedures and crisis management in
vital domains, as well as for coping with data gaps.
Keywords: Operational procedures, crises management, organizing georeferenced
information, Content Map, Teleological Structure, sustainable Information Systems