Το ιστορικό αστικό τοπίο της Κωνσταντινούπολης στις σύγχρονες συνθήκες

Abstract

Στα πλαίσια της παρούσας διάλεξης επιλέξαμε να μελετήσουμε το ιστορικό αστικό τοπίο της Κωνσταντινούπολης, μίας μητρόπολης με μακραίωνη ιστορία. Η πόλη αυτή προσπαθεί να επιτύχει μία ισορροπία ανάμεσα στην προστασία της ιστορίας της και τη δημιουργία ενός σύγχρονου ανταγωνιστικού προσώπου, θέτοντας πολλές φορές σε κίνδυνο την ταυτότητα της. Στόχος της εργασίας αυτής είναι η διερεύνηση του τρόπου με τον οποίο η πόλη ανταποκρίνεται στις σύγχρονες συνθήκες, στην προσπάθειά της να μετατραπεί σε ένα ευρωπαϊκό μητροπολιτικό κέντρο. Όπως σε όλες τις δυτικές πόλεις, έτσι και στην Κωνσταντινούπολη, μετά την εμφάνιση του καπιταλισμού, παρατηρήθηκαν φαινόμενα όπως η συνεχής επέκταση, η εμπορευματοποίηση του αστικού χώρου, η καταστροφή των προηγούμενων δομών και μορφών, καθώς και η κυριαρχία του ιδιωτικού στο δημόσιο συμφέρον. Η πόλη αποτελείται από ένα σύνολο στοιχείων με διαφορετικές ποιότητες. Ως αποτέλεσμα ενός ταχύτατου μετασχηματισμού, τα διάφορα κομμάτια που τη συνθέτουν εξελίσσονται με διαφορετικές ταχύτητες και εμφανίζουν φαινόμενα, τα οποία προσπαθούμε να καταγράψουμε. Ξεκινάμε ορίζοντας το ιστορικό αστικό τοπίο, καθώς και άλλες σχετικές έννοιες και αναζητούμε τις συνθήκες που διαμορφώνονται στις σύγχρονες πόλεις στα πλαίσια του φαινομένου της παγκοσμιοποίησης. Στη συνέχεια, μελετάμε την περίπτωση της Κωνσταντινούπολης, όπως αυτή διαμορφώθηκε με το πέρασμα του χρόνου και τον τρόπο με τον οποίο μεταλλάσσεται σήμερα η πόλη, ανταποκρινόμενη στις σύγχρονες συνθήκες. Διερευνούμε πως οι συνθήκες αυτές επιδρούν στο ιστορικό αστικό τοπίο της και υπό ποιούς όρους διαφυλάσσεται η πολιτιστική κληρονομιά της.

We have chosen to study the historic urban landscape of Istanbul, a metropolis with a long history. The city is trying to achieve a balance between the protection of its history and the creation of a contemporary competitive profile, putting at risk its identity. The aim of this work is to investigate how the city responds to modern conditions, in an attempt to turn into a European metropolitan centre. As in all western cities, in Istanbul as well after the emergence of capitalism, observed phenomena such as the continuous expansion, the commercialization of urban space, the destruction of previous structures and forms, and the dominance of the private over the public interest. As a result of a very rapid transformation, the various aspects that the city consists of are evolving at different speeds and exhibit phenomena that we are trying to analyse. We begin by defining the historical urban landscape, and other related concepts and seek the conditions created in contemporary cities as part of the phenomenon of globalization. Then we study the case of Istanbul, as shaped by the passage of time and the way the city is transformed today, responding to the current conditions. We investigate how these conditions affect the historical urban landscape and under which conditions is cultural heritage preserved.