Η μεσαιωνική μαροκινή πόλη και η πορεία της προς τη σύγχρονη εποχή μέσα από την επαφή της με τη Δύση

Abstract

«Ανοίξτε όποιο βιβλίο θέλετε. [Το Μαρόκο] Είναι η γη των αντιθέσεων, όπου το παρελθόν - συμβολίζοντας καθετί γραφικό, οπισθοδρομικό και καταπιεστικό - συνυπάρχει και συμπορεύεται με το σύγχρονο - ή καλύτερα, με καθετί Ευρωπαϊκό και ιδιαίτερα Γαλλικό. Καθεμιά από τις δύο πτυχές έχει το κόστος της, όπως καταλαβαίνετε. Αυτό που χάνουμε είναι το πραγματικό Μαρόκο, εκείνο που βρίσκεται ανάμεσα». [Tonny Ardizzone. Larabi’s Ox: Stories of Morocco, Milkweed Editions, 1992] Στα πλαίσια αυτής της διάλεξης επιχειρείται η μελέτη της δομής και του χαρακτή-ρα της μεσαιωνικής μαροκινής πόλης, που διαμορφώθηκε έως το 12ο αιώνα και παρέμεινε αναλλοίωτη έως και την εγκαθίδρυση του Γαλλικού Προτεκτοράτου το 1912, με αντικείμενο εργασίας κυρίως τη Φες, αλλά και το Μαρακές, ως τις μεγαλύτερες και αντιπροσωπευτικότερες αυτοκρατορικές πόλεις. Στη συνέχεια ακολουθεί η πορεία της μαροκινής πόλης προς τη σύγχρονη εποχή και τη σημερινή εικόνα της, μέσα από τη γαλλική επιρροή του 20ου αιώνα, με αντικείμενο εργασίας την Καζαμπλάνκα, μία μικρή πόλη του προαποικιακού Μαρόκου που ήταν το βασικό πεδίο πειραματισμού της μοντέρνας πολεοδομίας κι αρχιτεκτονικής και αναδείχτηκε στο μεγαλύτερο και σημαντικότερο αστικό κέντρο.

“Pick up any book. It [Morocco] is the land of contrasts where the ancient – that is the quaint, the backward and oppressive – exists side by side with the modern – or shall we say, European, particularly French. Neither image is complimentary, you understand. What they miss is the real Morocco that lies between.” [Tonny Ardizzone. Larabi’s Ox: Stories of Morocco, Milkweed Editions, 1992]. Within this lecture we attempt to study the structure and the character of the medieval Moroccan city that was formed till the 12th century and remained unaltered until the establishment of the French Protectorate in 1912, with Fez and Marrakech, the two largest and most representational imperial cities, being our case study. Subsequently, we will track the evolution of the Moroccan city that advances, through the French influence of the 20th century, towards modern times. On this phase, our case study is Casablanca, a small city of pre-colonial Morocco which was the main field of experimentation of modern urban planning and resulted into the biggest and most important urban center.