Μεθοδολογικό πλαίσιο χωροθετικής αξιολόγησης της προσβασιμότητας δημοσίων υπηρεσιών. Εφαρμογή στην ευρύτερη περιοχή του δήμου της Αθήνας

Abstract

Θέμα της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι η δημιουργία ενός μεθοδολογικού πλαισίου για την αξιολόγηση μιας περιοχής ως προς την προσβασιμότητα σε δημόσιες υπηρεσίες σε συνδυασμό με τα χαρακτηριστικά του πληθυσμού της. Σε δευτερεύον επίπεδο μελετάται η εφαρμογή του προτεινόμενου αυτού μεθοδολογικού πλαισίου στον δήμο Αθηναίων. Τόσο για την δημιουργία όσο και για την εφαρμογή του πλαισίου αυτού χρησιμοποιήθηκαν οι δυνατότητες που προσφέρουν η Ανάλυση χώρου και τα Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών. Πρώτο βήμα του πλαισίου που προτείνεται αποτελεί η συλλογή των απαραίτητων στοιχείων για την εξαγωγή του προφίλ και του δείκτη της προσβασιμότητας των οικοδομικών τετραγώνων της περιοχής μελέτης. Στη συνέχεια με εφαρμογή στατιστικών μεθόδων εξάγεται το προφίλ των οικοδομικών τετραγώνων από το οποίο μπορούν να εξαχθούν με τη σειρά τους σημαντικές πληροφορίες σχετικά με την περιοχή μελέτης και τους κατοίκους της. Στη συνέχεια ακολουθεί η μελέτη της προσβασιμότητας των οικοδομικών τετραγώνων σε δημόσιες υπηρεσίες, η οποία πραγματοποιείται με δυο τρόπους. Αρχικά μελετάται το πλήθος των υπηρεσιών που βρίσκονται σε κάποια ακτίνα γύρω από κάθε οικοδομικό τετράγωνο και στη συνέχεια αναζητείται η ελάχιστη απόσταση κάθε κατηγορίας υπηρεσιών από κάθε οικοδομικό τετράγωνο. Το τελικό στάδιο του πλαισίου αυτού αποτελεί ο συνδυασμός των αποτελεσμάτων των δυο παραπάνω διαδικασιών, δηλαδή της εξαγωγής του προφίλ και της προσβασιμότητας των οικοδομικών τετραγώνων. Τέλος κατά το στάδιο αυτό μελετάται και το χωρικό πρότυπο που παρουσιάζουν τα αποτελέσματα της παραπάνω συνδυαστικής μελέτης. Η εφαρμογή του παραπάνω μεθοδολογικού πλαισίου στο δήμο Αθηναίων οδηγεί στην εξαγωγή σημαντικών συμπερασμάτων σχετικά με την προσβασιμότητα που παρουσιάζουν οι διάφορες περιοχές του δήμου, τα οποία μπορούν με τη σειρά τους να χρησιμοποιηθούν κατά τον μελλοντικό πολεοδομικό σχεδιασμό του δήμου. Τέλος, μετά την παραπάνω εφαρμογή, παρουσιάζονται κάποιες αδυναμίες που παρουσιάζει το παρόν μεθοδολογικό πλαίσιο ως προς την μελέτη κάποιων παραμέτρων αλλά και κάποιες δυνατότητες περαιτέρω βελτίωσής του.

This thesis is concerned with the composition of a methodological framework for the evaluation of an area within a city as regards the inhabitants’ accessibility to public services and the role of the varied features of the inhabitants, which influence this accessibility. Accordingly, we examine the possibilities of the implementation of the suggested model to the municipality of Athens. Both for the creation and the application of the above framework we have employed the theories of the Spatial Analysis and GIS. The first part of our thesis refers to the collection of all those data that are necessary for the construction of the concept of accessibility and the formation of the indicators of accessibility to whole squares of buildings. In the second part, by the application of statistic data we deduce the profile of the building blocks along with crucial information about the area and its inhabitants. Next, we evaluate the accessibility of building squares to public services by examining both the number of public services and their minimum distance from each building block. At the final stage of this project, we attempt to combine the above results with a view to construct an ideal area archetype for accessibility. By applying this model to the municipality of Athens, we have come to important conclusions which could be employed in the future urban planning of this city, and have also underlined deficiencies as well as ways of improvement of the above framework.