Δια-πλέκοντας στο υδάτινο όριο των Ιωαννίνων

Abstract

Τα Ιωάννινα, μία πόλη χτισμένη στις όχθες της λίμνης Παμβώτιδας, κάποτε λίκνο των τεχνών και των γραμμάτων, έρχονται στο σημερινό ελλαδικό τοπίο να επανακτήσουν τον κομβικό τους ρόλο. Η «μητρόπολις πάσης μαθήσεως» καλείται να αποτελέσει πυρήνα πολιτιστικών και οικονομικών δραστηριοτήτων, πέρασμα αλλά και στάση εμπορικών ροών. Σε μία περίοδο έντονων – οικονομικών, κοινωνικών, πολιτικών – μεταβολών γίνεται εμφανής η απο-στροφή προς τον αστικό τρόπο ζωής, ενώ στον αντίποδα συντελείται στροφή προς τις γενέτειρές μας πόλεις. Στα πλαίσια αυτής της τάσης και ανάγκης για επιστροφή στις πρωτογενείς αξίες, μέσω της οικολογικής ευαισθητοποίησης, η διπλωματική αυτή επικεντρώνεται στον επαναπροσδιορισμό της σχέσης του αστικού τοπίου με το φυσικό περιβάλλον, της πόλης με το υδάτινο στοιχείο, του ανθρώπου με την παράδοση. Σημείο εστίασης αποτελεί η απόληξη της παραλίμνιας διαδρομής της λίμνης Παμβώτιδας στο βορειοδυτικό άκρο της πόλης. Πρόκειται για μία περιοχή αδιαμόρφωτη, ένα σημείο «αδιέξοδο» στις ροές κίνησης, παρόλο που βρίσκεται κοντά στο κέντρο της πόλης. Προτείνεται ο σχεδιασμός ενός κέντρου παραδοσιακών επαγγελμάτων, με εργαστήρια ψαθοπλεκτικής, καρεκλοποιίας και ξυλογλυπτικής. Η γνώση της παράδοσης, η εκμάθηση της τέχνης και η παραγωγή του προϊόντος πλέκονται μεταξύ τους, δημιουργώντας τις απαραίτητες προϋποθέσεις για την ύπαρξη ενός χώρου όπου η ενημέρωση σε συνδυασμό με την ανάγκη για έκφραση μπορούν να φιλοξενηθούν. Το νερό, τα καλάμια, η πλέξη αποτελούν πρωταρχικά στοιχεία ενδιαφέροντος και αναφοράς των τεχνιτών, των επισκεπτών, των περιπατητών. Η πλέξη οργανώνει το κενό και το πλήρες, καθώς το στημόνι και το υφάδι αποκτούν οντότητα στη σύνθεση. Η γραμμική πορεία που ακολουθείται από την συλλογή της πρώτης ύλης, των καλαμιών της λίμνης, μέχρι και την παραγωγή του προϊόντος γίνεται φανερή στην καρδιά του κέντρου, υπογραμμίζοντας αυτή τη διαδρομή όχι μόνο χωρικά, αλλά και νοητικά. Μια πορεία που εξελίσσεται στο παρόν με άμεσες αναφορές στο παρελθόν, αλλά έχοντας πάντα ως γνώμονα το μέλλον.

Ioannina, a city located on the banks of Lake Pamvotis, once cradle of the arts and literature, are regaining their junctional role in the present Greek landscape. The “metropolis of learning” is aiming to become a core of cultural and economic activities, not only a passage but also a stop for trade flows. In a period of intense – economic, social, political – changes, on the one hand an aversion towards the urban lifestyle becomes evident, while at the extreme opposite a shift towards our birthplace cities occurs. Within the context of this trend and urge for return to primary values through eco – awareness, this thesis project focuses on redefining the relation of the urban landscape with the cultural environment, the city with the water element, human with tradition. Focal point is the end of the Pamvotis’ lakeside route on the northwestern edge of the city. The area, although located nearby the city center, is a non – urbanized field, a “dead-end” point for traffic flows. The design of a center for traditional crafts is proposed, with workshops of basketry, chair manufacturing and woodcarving. Cognition of tradition, learning of the craft and manufacturing of the product get intertwined, creating the necessary conditions for the existence of a space where information combined with the need for expression can be accommodated. Water, reeds, weaving are the key elements of interest and reference for craftsmen, visitors, passersby. The weaving pattern organizes the void and the whole, since warp and weft thread obtain entity in the synthesis. The linear route which is followed by the collection of raw material, the reeds of the lake, until the manufacturing of the product is evident in the heart of the center, highlighting this route not only spatially, but also cognitively. A route which progresses in the present with direct references to the past, however always oriented towards the future.