Εφαρμογή της οδηγίας seveso στην ελληνική μεταλλευτική και μεταλλουργική βιομηχανία

Abstract

Αντικείμενο της παρούσης Διπλωματικής εργασίας είναι η εξέταση και αξιολόγηση του θεσμικού πλαισίου της ισχύουσας Οδηγίας SEVESO ΙΙ για την αντιμετώπιση των κινδύνων μεγάλων ατυχημάτων σχετιζόμενων με επικίνδυνες ουσίες, με έμφαση στον κλάδο της Μεταλλευτικής και Μεταλλουργικής Βιομηχανίας. Στο πρώτο μέρος της διπλωματικής, Κεφάλαια 1-3, συνοψίζεται το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, Οδηγία SEVESO ΙΙ, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, SEVESO III και εναρμόνιση της στο Ελληνικό Δίκαιο και συνοψίζονται οι αρμοδιότητες και δράσεις των αρμοδίων φορέων στην Ελλάδα. Στην συνέχεια αναλύονται τα εργαλεία που προβλέπονται στην Οδηγία για την ανάλυση επικινδυνότητας βιομηχανικών εγκαταστάσεων, των επιπτώσεων σε περίπτωση ΒΑΜΕ και των σχετικών μέτρων για την πρόληψη και την αντιμετώπιση τους, και ειδικότερα οι Μελέτες Ασφαλείας, Κεφάλαιο 4. Επίσης συνοψίζονται τα χαρακτηριστικά της εξορυκτικής και μεταλλουργικής βιομηχανίας στην Ελλάδα, Κεφάλαιο 5, και οι μεταλλουργικές εγκαταστάσεις SEVESO στη χώρα μας, Κεφάλαιο 6. Tέλος, με βάση Εκθέσεις της ΕΕ, βιβλιογραφικά δεδομένα και συνεντεύξεις του συντάκτη της Διπλωματικής με εκπροσώπους των αρμόδιων φορέων, εξετάζεται η μέχρι σήμερα εφαρμογή της Οδηγίας SEVESO στην Ελληνική Βιομηχανία. Καταγράφονται τα κύρια συμπεράσματα, και παρατίθενται προτάσεις προκειμένου η εφαρμογή της οδηγίας SEVESO να συνιστά ένα σημαντικό εργαλείο πρόληψης και αντιμετώπισης κινδύνων μεγάλων ατυχημάτων για τις βιομηχανίες που υπάγονται στις διατάξεις της και τους αρμόδιους φορείς που τις ελέγχουν.

Συμπεράσματα Ορισμένα από τα συμπεράσματα που προέκυψαν από την εκπόνηση της παρούσης Διπλωματικής και οι σχετικές προτάσεις συνοψίζονται στην συνέχεια • Η Οδηγία SEVESO σε γενικές γραμμές εφαρμόζεται επιτυχώς, με συμμόρφωση των βιομηχανιών ως προς τις βασικές απαιτήσεις της και συνακόλουθη μείωση του αριθμού των ΒΑΜΕ στην ΕΕ ως απόρροια της εφαρμογής της. • Με βάση στοιχεία της ΕΕ και τις συνεντεύξεις με τους αρμόδιους φορείς δεν είχε καταγραφεί στην Ε.Ε, μέχρι το 2007, και στην Ελλάδα μέχρι σήμερα, εγκατάσταση εξορυκτικών αποβλήτων, που να εμπίπτει στις διατάξεις της τροποποιημένης οδηγίας SEVESO ΙΙ. • Δεκατρείς (13) μεταλλουργικές μονάδες υπάγονται στις διατάξεις της Οδηγίας SEVESO στην Ελλάδα. • Δεν υπάρχουν θεσμοθετημένες κατευθύνσεις ως προς την μεθοδολογία εκτίμησης της επικινδυνότητας και την αξιολόγηση των Μελετών Ασφαλείας (ΜΑ). Σε ορισμένες περιπτώσεις η αδειοδοτούσα αρχή αναθέτει την αξιολόγηση της ΜΑ σε εξωτερικούς εμπειρογνώμονες ( ΑΕΙ, Ερευνητικά Ιδρύματα κ.α.). • Η αποτελεσματικότητα των επιθεωρήσεων των μονάδων SEVESO είναι υπό εξέταση. Προτάσεις • Συνεργασία με τα άλλα Κράτη Μέλη της ΕΕ για την σύνταξη Οδηγού εκπόνησης ΜΑ για εγκαταστάσεις διαχείρισης εξορυκτικών αποβλήτων τύπου Α, κατά την σχετική Οδηγία 20063/21/ΕΚ που ταυτόχρονα εμπίπτουν στις διατάξεις της Οδηγίας SEVESO. • Αύξηση της συχνότητας των επιθεωρήσεων και εξέτασης Σχεδίου αντιμετώπισης έκτακτης ανάγκης. • Θέσπιση αυστηρότερων κριτηρίων αξιολόγησης των κοινοποιήσεων • Συστηματική ενημέρωση του πληθυσμού αλλά και των βιομηχανιών για τη σημασία της ασφάλειας στη βιομηχανία.

The scope of the present Thesis is the assessment and evaluation of the framework of the SEVESO II Directive on the control of major-accident hazards involving dangerous substances, emphasis placed on the Mining and Metallurgical Industry. In the first part of this Thesis, Chapters 1-3, the prevailing legal system in EU is summarized, i.e. Seveso II Directive as modified and SEVESO III and the harmonization of the former in the Greek legislation; the responsibilities and actions of the Greek competent authorities are also summarised. Τhe tools provisioned at the SEVESO Directive for the hazard assessment in industrial facilities, the impacts of a major accidents and the relative preventive and mitigating measures, i.e. Safety Report is then presented, Chapter 4. Subsequently the characteristics of the Mining and Metallurgical Industry in Greece, as well as the number of Greek Metallurgical facilities falling under the provisions of the SEVESO Directive, are summarized in Chapters 5, and 6, respectively. Moreover, based on EU reports, literature data and interviews of the undersigned with the competent authorities, the present application of the SEVESO Directive to the Greek Industry is given. The main conclusions are recorded and proposals are given to enhance the application of the SEVESO Directive as a major tool for preventing and mitigating major –accident hazards for the industries and competent authorities.

Conclusions A number of the conclusions compiled during the elaboration of the present Thesis and relevant proposals are given below: • SEVESO Directive is in general effectively applied, with the industry complying with its basic provisions, resulting in the reduction of the number of major accidents in EU. • Based on EU reports and the interviews with the Greek authorities, in EU till 2007, and in Greece to the present, no extractive waste management facility falling within the modified SEVESO II directive was reported. • Thirteen (13) metallurgical plants are falling within the provisions of SEVESO Directive in Greece. • There is no standardized methodology provisioned in the relevant legislation for the risk assessment and the evaluation of the Safety Reports. The competent authorities occasionally assign the evaluation of the Safety reports to external experts, Universities, research institutes etc. • The effectiveness of the audits of the SEVESO plants is evaluated.

Proposals • Cooperation with other EU countries for the elaboration of a Safety Report Guidance Document for the Extractive Waste Management Facility, A Category per the Mine Waste Directive, 2006/21/EK, also falling within the provisions of the SEVESO Directive. • Increase inspections frequency, and evaluation of Emergency Plans -Establish stringent criteria for the notifications’s evaluation. • Systematic informing the general public and the industry for the importance of Safety.