Το νεοελληνικό θέατρο ως σύστημα αισθητικής επικοινωνίας

Abstract

Στο πρώτο μέρος της εργασίας επιχειρείται μια περιοδολόγηση του νεοελληνικού θεάτρου από το 1880 μέχρι και το 2000, με στόχο την κριτική αντιμετώπισή του ως αυτόνομου διαπολιτισμικού συστήματος, το οποίο λειτουργεί συναρτήσει των ευρύτερων παραμέτρων, όπως είναι οι κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες στην Ελλάδα του 20ού αιώνα, έτσι όπως αυτές διαμορφώνονται σε σχέση με το ευρωπαϊκό κοινωνικό, πολιτικό και πολιτιστικό πλαίσιο. Στο δεύτερο μέρος της εργασίας, γίνεται μια προσπάθεια για αναγωγή του σκηνικού θεάματος σε σύστημα αισθητικής επικοινωνίας. Συνεπώς, επιχειρείται μια ολική «αποδόμηση» του πολύπλοκου αυτού συστήματος στις επιμέρους συνιστώσες του (συγγραφέας, σκηνοθέτης, ηθοποιός, θεατής, ΜΜΕ και κριτική). Ταυτόχρονα, διερευνώνται οι πιθανές διασυνδέσεις και τα «σημεία τομής» που τελικά συνενώνουν τα συνθετικά στοιχεία σε ένα «όλον». Η διαδικασία «αποδόμησης» και εξέτασης των φορέων της αισθητικής επικοινωνίας εμπλουτίζεται και τεκμηριώνεται με παραδείγματα που αντλούνται από τη νεοελληνική θεατρική πραγματικότητα. Κατ’ αυτό τον τρόπο, επιτυγχάνεται μια διεξοδική διερεύνηση του νεοελληνικού θεάτρου, η οποία αποσκοπεί στον προσδιορισμό της ταυτότητας και της φυσιογνωμίας του, έτσι όπως συνδιαμορφώνεται μέσα από τη διαχρονία και τη συνοχή που του προσφέρει το παρελθόν του και παράλληλα, μέσα από τη συγχρονία του με τις εξωτερικές επιδράσεις και τη ξενόφερτη δραματουργία.

The first part of this project is a periodization of the Greek theatre from 1880 to 2000, aiming at its critical review as an autonomous inter-cultural system, which operates on the basis of broader factors such as the social and political conditions in Greece during the 20th century. In the second part of the thesis, an effort has been made in order to conceptualize theatre as an aesthetic communication system. Therefore, we attempt a complete deconstruction of this complex system, into individual components (writer, director, actor, spectator, media and criticism). Simultaneously, we are trying to find the links and the "intersections", which eventually connect these components into a "whole". The procedure of deconstruction and examination of the bodies of aesthetic communication is enriched by examples drawn from modern Greek theatrical reality. In this way, we achieve a thorough study of Greek theatre during the 20th century, which aims to determine its identity and character, as jointly shaped, not only through the timelessness and the coherence offered by the past, but also through the synchrony of external effects and European Drama.