Ανάλυση Συναισθήματος και Γνώμης

Abstract

α τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί μία αύξηση του αριθμού των προσπαθειών για την αυτόματη αναγνώριση και κατηγοριοποίηση του ανθρωπίνου συναισθήματος χρησιμοποιώντας σήματα φυσιολογίας, σήματα από το πρόσωπο, τη φωνή, καθώς επίσης και προσωπικές ερμηνείες από κείμενα μεγάλων κοινωνικών δεδομένων. Αρκετοί είναι οι τομείς της έρευνας που θα μπορούσαν να επωφεληθούν από αυτά τα συστήματα: διαδραστικά συστήματα διδασκαλίας, τα οποία να επιτρέπουν στους εκπαιδευτικούς να γνωρίζουν το άγχος των φοιτητών, πρόληψη των ατυχημάτων (π.χ. εντοπισμός της κόπωσης του οδηγού), στρατιωτικά ομαδικά καθήκοντα που χαρακτηρίζονται από μεγάλης διάρκειας περιόδους άγχους και πίεσης και εφαρμογές στον τομέα της Υγείας για την έγκαιρη διάγνωση νευροεκφυλιστικών νόσων (π.χ. νόσος του Πάρκινσον), όπου η εκδήλωση των συμπτωμάτων συμβαίνει πολλά χρόνια μετά την έναρξη του νευροεκφυλισμού. Ωστόσο, παρά τις μέχρι τώρα ερευνητικές προσπάθειες, δεν έχει επιτευχθεί ο μακροπρόθεσμος στόχος της δημιουργίας ενός ισχυρού πλαισίου αναγνώρισης του εξεταζόμενου τομέα έρευνας που να βασίζεται στην ανάλυση και στην ερμηνεία του. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η “δημιουργία του συναισθήματος” (affect production) επηρεάζεται από το εκάστοτε πλαίσιο που λαμβάνει χώρα τη δεδομένη στιγμή, όπως το έργο στο οποίο υποβάλλεται ο χρήστης, τα άτομα που αλληλεπιδρούν με το χρήστη, η ταυτότητα αλλά και η εκφραστικότητά τους. Η οποιαδήποτε λοιπόν συμπληρωματική μορφή πληροφορίας πλαισίου αναφορικά με τον εξεταζόμενο τομέα έρευνας μας βοηθά ώστε να απαντήσουμε στο ερώτημα: τί είναι πιθανότερο να συμβεί, εκτρέποντας έτσι τον ταξινομητή από τις πιθανότερες/σχετικές κατηγορίες. Χωρίς το πλαίσιο, ακόμη και οι άνθρωποι μπορεί να παρερμηνεύουν τις παρατηρούμενες εκφράσεις του. Έτσι, με την αντιμετώπιση των προκλήσεων υπό το πρίσμα της αναγνώρισης του συναισθήματος υπό συγκεκριμένο πλαίσιο (context-aware affect analysis), δηλαδή με την καλύτερη μελέτη των πληροφοριών πλαισίου, με την ερμηνεία του σε συγκεκριμένους τομείς εφαρμογών, την αναπαράστασή του, τη μοντελοποίησή του, μπορούμε να προσεγγίσουμε καλύτερα την αναγνώριση του συναισθήματος σε πραγματικό χρόνο. Αντίστοιχα, στον τομέα των προσωπικών ερμηνειών από το κείμενο (Sentiment Analysis) αλλά και γενικότερα στον τομέα της Φυσικής Γλώσσας (Natural Language Processing (NLP)) η συνεισφορά του πλαισίου έγκειται στην καλύτερη αναγνώριση, ερμηνεία και επεξεργασία των απόψεων (opinions) και συναισθημάτων (sentiments) σε κείμενα, τα οποία εξετάζονται σε επίπεδο κειμένου (document-level), προτάσεων (sentence-level) και χαρακτηριστικών (aspect-level) αντίστοιχα. Στην περίπτωση αυτή, λαμβάνονται υπόψιν η σημασιολογία, οι γνωστικές και οι συναισθηματικές πληροφορίες των υποκειμενικών απαντήσεων των ατόμων. Ειδικότερα, στον τομέα αυτό, η συνεισφορά μας έγκειται στην εκπαίδευση ισχυρών αναπαραστάσεων χαρακτηριστικών από μη επισημειωμένα δεδομένα με τη χρήση Νευρωνικών Δικτύων και συγκεκριμένα με τη χρήση των Ανταγωνιστικά Παραγωγικών Μοντέλων (GANs), η χρήση των οποίων έχει επιδείξει εντυπωσιακά αποτελέσματα στον τομέα της Όρασης Υπολογιστών. Η πρωτοτυπία της συγκεριμένης μεθόδου έγκειται στον τρόπο υλοποίησης του μοντέλου, στην επιλογή των υπερπαραμέτρων, στη χρήση μη επιβλεπόμενης μάθησης και στην πειραματική επικύρωση του προτεινόμενου μοντέλου σε σώματα κειμένου που προέρχονται από διαφορετικές πηγές αναφορικά με το είδος τους και την έκτασή τους.