Η Δραπετσώνα ως επιλογή: διαδικασίες εγκατάστασης μεταναστών

Abstract

Η παρούσα διπλωματική εργασία μελετά τις διαδικασίες εγκατάστασης των μεταναστών στην περιοχή της Δραπετσώνας, σε συνάρτηση με τους ποικίλους παράγοντες που τις επηρεάζουν. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην επίδραση που ασκεί ο τόπος εγκατάστασης στην έκβαση του μεταναστευτικού εγχειρήματος. Η μετανάστευση είναι ένα κοινωνικό φαινόμενο, το οποίο απασχόλησε την ελληνική κοινωνία σε πολλές φάσεις της Ιστορίας της και το οποίο έχει κρίσιμο αντίκτυπο στη διαμόρφωση της τρέχουσας πολιτικής και οικονομικής πραγματικότητας. Σ΄ αυτή την ιστορική εξέλιξη, παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον οι έννοιες «μετανάστης», «παλιννοστών» και «πρόσφυγας». Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, ποικίλλουν οι λόγοι και οι συνέπειες του μεταναστευτικού φαινομένου, συνέπειες τις οποίες επιχειρεί να αντιμετωπίσει η συνεχώς μεταβαλλόμενη μεταναστευτική πολιτική στις χώρες υποδοχής όπως και στην Ελλάδα. Η Δραπετσώνα είναι μια περιοχή που δεχόταν και εξακολουθεί να δέχεται μεταναστευτικά κύματα και μέσα από αυτές τις αλλαγές της κοινωνικής σύνθεσης της περιοχής προέρχονται και μεταβολές της συνολικής εικόνας της. Για να εξετάσουμε τις διαδικασίες εγκατάστασης των μεταναστών, στο παράδειγμα της Δραπετσώνας, επιλέξαμε να πραγματοποιήσουμε έρευνα πεδίου που στέκεται ιδιαίτερα στις εμπειρίες και τις απόψεις των ίδιων των μεταναστών, με στόχο να καταγράψουμε και να ερμηνεύσουμε κοινωνικές διαδικασίες και συμπεριφορές από τη δική τους σκοπιά. Για τη διεξαγωγή της κοινωνικής έρευνας, ως καταλληλότερη μέθοδος επιλέχθηκε η ποιοτική, προκειμένου, μέσου του μικρού όγκου δεδομένων που συλλέχθηκαν με την πραγματοποίηση συνεντεύξεων, να προσεγγίσουμε το θέμα εις βάθος και να εξάγουμε συμπεράσματα. Αναλύοντας τα δεδομένα που συλλέχθηκαν, προέκυψαν ορισμένες θεματικές οι οποίες συνδέονται άμεσα με τις διαδικασίες εγκατάστασης των μεταναστών στην Δραπετσώνα. Συμπερασματικά, παρατηρήθηκε ότι η πορεία ενσωμάτωσης των μεταναστών στην περιοχή προορισμού επηρεάζεται από τρεις θεμελιώδεις παράγοντες: τις συνθήκες και τους λόγους μετανάστευσης, την αντιμετώπιση από τη γηγενή κοινωνία και την πολιτεία και τη νοοτροπία των ίδιων των μεταναστών, συμπέρασμα το οποίο ενισχύει την υπόθεση εργασίας. Φαίνεται επίσης πως ο χαρακτήρας του τόπου εγκατάστασης έχει μεγάλη σημασία για τον τρόπο και το βαθμό κοινωνικής ενσωμάτωσης.

The present thesis studies the installation procedures of immigrants in the place of Drapetsona, depending on the various factors that affect them. Particular emphasis is given to the influence of the location on the outcome of the migration project. Migration is a social phenomenon that has occupied the Greek society in many phases of its history, which has a critical impact on shaping the current political and economic realities. In this historical development, of particular interest are the terms "immigrant", "repatriated" and "refugee". According to the literature, the reasons and effects of migration activity vary; effects that are attempted to be addressed by the ever-changing immigration policy of host-countries including Greece. Drapetsona is an area that has welcome various migrations which have changed the social consistence of the place and furthermore its overall image. In order to examine the installation procedures of immigrants in Drapetsona’s example, we chose to conduct field research which stands especially on the experiences and views of immigrants themselves, in order to record and interpret social processes and behaviors from their own perspective. To conduct social research, we selected the “qualitative method” as the most appropriate method so as, through the small amount of data collected by conducting interviews, to approach the matter in detail and draw conclusions. Analyzing the data collected we discovered several themes directly linked with the installation of immigrants in Drapetsona. In conclusion, we observed that the process of integration of immigrants in the destination region is influenced by three key factors: the circumstances and reasons for migration, treatment of the indigenous society and polity and culture of the immigrants themselves, a finding that supports the hypothesis. It also seems that the ‘character’ of the site is important for the manner and degree of social integration.