Μοντελοποίηση και διαχείριση γνώσης της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης

Abstract

Αντικείμενο της παρούσας διδακτορικής διατριβής είναι η ανάπτυξη μιας ολοκληρωμένης μεθοδολογίας για τη μοντελοποίηση και διαχείριση της γνώσης ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. Ένα τέτοιο σημασιολογικό, εννοιολογικό μοντέλο θα αποτελεί το «συνεκτικό ιστό» ανάμεσα στις θεμελιώδεις αλλά και εν δυνάμει οντότητες ηλεκτρονικής διακυβέρνησης (υπηρεσίες, έγγραφα, συστήματα, φορείς κλπ.) με απώτερο στόχο τη σημασιολογική ταύτιση εννοιών αλλά και την υποβοήθηση της καταγραφής, κατάταξης, αποθήκευσης και ανεύρεσης των σχετικών πληροφοριών από μεγάλο εύρος χρηστών και συστημάτων. Η προτεινόμενη μεθοδολογία βασίζεται σε μια οντολογία τεσσάρων επίπεδων αφαιρετικότητας, προκειμένου να μοντελοποιεί, να αποθηκεύει και να επιτρέπει την πρόσβαση στα μοντέλα γνώσης και ακολούθως να διαχειρίζεται το περιεχόμενο αυτών (στιγμιότυπα). Μια τέτοια προσέγγιση διευκολύνει οποιαδήποτε περαιτέρω ανάπτυξη και διαχείριση της γνώσης σε πολλαπλά επίπεδα. Ειδικότερα: 1. Η σύλληψη της ιδέας για πολλαπλά επίπεδα αφαιρετικότητας προσδίδει στη μεθοδολογία την ικανότητα εφαρμογής σε πολλαπλά περιβάλλοντα και ομάδες χρηστών. Τεχνικές και επιχειρησιακές πτυχές της γνώσης ηλεκτρονικής διακυβέρνησης ενσωματώνονται σε ένα ενιαίο περιβάλλον διαχείρισης. Δομές δεδομένων και διαγράμματα ροής αντικαθίστανται από «διευρυμένα» σημασιολογικά μοντέλα δεδομένων και διαδικασιών. 2. Αυτού του είδους η μοντελοποίηση γνώσης υπερτερεί σε σχέση με άλλα μοντέλα και εργαλεία αφού προτείνει ένα μοντέλο εξειδικευμένο στον τομέα της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, ενσωματώνοντας ταυτόχρονα λειτουργικότητες γενικών μετα-μοντέλων και εργαλείων (π.χ. OMG, Protégé), χωρίς αυτό να προϋποθέτει τον παραγκωνισμό διαχείρισης στιγμιότυπων και τη μονομερή προσκόλληση στη μοντελοποίηση και διαχείριση μετα- δεδομένων, όπως ισχύει στην πλειοψηφία των ήδη υπαρχουσών οντολογικών προσεγγίσεων. Η μεθοδολογία που παρουσιάζεται στο πλαίσιο της διατριβής υλοποιήθηκε υπό τη μορφή πληροφοριακού συστήματος και εφαρμόστηκε πιλοτικά στο Ελληνικό Πλαίσιο Παροχής Υπηρεσιών Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και Πρότυπα Διαλειτουργικότητας.

In this thesis, a complete methodology for e-Government knowledge modeling and management is presented. Such a semantic, conceptual model provides the "connection environment" between the fundamental and potential e-government entities (services, documents, systems, agencies, etc.) with the ultimate goal of concepts’ semantic matching and assistance in registration, classification, storage and retrieval of relevant information by a wide range of users and systems. The proposed methodology is based on an ontology of four abstraction levels in order to model, store and allow access to knowledge models, and then to manage their content (instances of knowledge). Such an approach facilitates any further knowledge manipulation and management at multiple levels. More specifically: 1. The concept of multiple abstraction levels provides the potential to apply this methodology to multiple environments and user groups. Technical and business aspects of e-Government knowledge are embodied in a single management interface. Data structures and flow charts are replaced by "extended" semantic data models and processes. 2. This kind of knowledge modeling dominates over other models and tools proposing a model specialized in e-Government, and in parallel incorporating also functionalities of general meta-models and tools (e.g. OMG, Protégé). In this way the proposed model facilitates metadata, data and instances management in comparison with the majority of existing ontological approaches which are dedicated to metadata modeling and management. To fulfil the methodology scope, the portal, implemented as an e-Government Knowledge Repository, offers advanced semantics management, simple data entry and content manipulation, facilitates electronic data automated imports with custom system modules and also allows different user groups — with respect to the abstraction levels — to be aware of the public sector administration and services provision through a wide range of simple, complicated and statistical customizable reports. The methodology and the developed repository as presented in this thesis was implemented into practice and pilot tested in the project of Greek e-Government Interoperability Framework.